Czym jest filozofia przyrody?
Filozofia przyrody (łac. philosophia naturalis, cosmologia) była pierwszym obszarem rozważań filozoficznych w starożytnej Grecji. Z czasem, tematyka filozoficznoprzyrodnicza stała się tylko jednym, choć bardzo istotnym, z działów filozofii. Filozofia przyrody jest również prekursorką nowożytnej nauki, która się z niej wyodrębniła i uniezależniła.
Początkowo filozofia przyrody zajmowała się wszystkimi zagadnieniami współczesnej nauki, rozpatrywanymi jednak najczęściej metodami filozoficznymi. Filozofia, rozumiana jako umiłowanie mądrości, wiązała się z dążeniem do zrozumienia funkcjonowania wszechświata. Miała ona wtedy jednak charakter spekulatywny i brakowało w niej rozwiniętej metodologii badań i rygoryzmu obserwacji. Stopniowo jednak empiryczne badanie rzeczywistości materialnej wyodrębniało się z głównego nurtu badań filozoficznych. W XVII w. nastąpiło rozdzielenie filozofii i nauki. Jeszcze do XIX wieku wielu naukowców było jednocześnie filozofami.
Współczesna filozofia przyrody
zajmuje się rozważaniami nad rzeczywistością materialną, opierając się o dorobek nauk empirycznych, uwzględniając ich metodologię i historię nauki. Podejmuje również problemy pomijane przez nauki empiryczne lub też zajmuje holistyczne stanowisko wobec człowieka i natury.
Od filozofii przyrody należy też odróżnić filozofię nauki, która za swój przedmiot bierze samą naukę, a nie przyrodę. Filozoficzna refleksja nad nauką obejmuje jej krytykę i analizę jej metod badawczych, a także badanie języka nauki.
Zagadnienia występujące we współczesnej filozofii przyrody:
- problem elementarnych składników materii;
- natura czasu;
- natura przestrzeni;
- problemy nieskończoności czasu i przestrzeni;
- problemy prawidłowości zachodzących w przyrodzie, przyczynowości, determinizmu i indeterminizmu;
- istota życia, jego geneza i ewolucja;
- problem świadomości;
- problem matematyczności przyrody;
- podstawowe założenia filozoficzne nauk empirycznych;
- filozoficzne interpretacje teorii naukowych.
Książki, czasopisma, artykuły, blogi
Warsztaty, wykłady, seminaria
Ostatnie aktualności
Debata filozoficzna „Czy dane doświadczalne pozwalają rozstrzygnąć spór ewolucjonizm teoria inteligentnego projektu?”. Prof. Jodkowski vs. Prof. Sady
Czas: 29.11.2023 | 17:00 Miejsce: Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Zielonogórskiego, al. Wojska Polskiego 71, Zielona Góra Spór o rolę faktów w naukach empirycznych od dawna interesuje filozofów nauki. Kluczowe w tych naukach jest doświadczenie, czyli wyniki obserwacji i eksperymentów. Właśnie te wyniki zwane są faktami naukowymi, empirycznymi czy przyrodniczymi. Jeszcze przed II wojną światową uczeni należący do Koła Wiedeńskiego argumentowali, że nauka to zbiór teorii […]
Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE
XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki Poznań, 25 października 2024 r. FIZYKA I ŚWIATOPOGLĄD Organizatorzy: Wydział Filozoficzny oraz Wydział Fizyki i Astronomii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, patronat: Poznański Oddział Polskiego Towarzystwa Filozoficznego i Poznański Oddział Polskiego Towarzystwa Fizycznego Konferencja odbędzie się w trybie mieszanym: stacjonarnie na Wydziale Fizyki i Astronomii UAM, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 2, Aula im. prof. Arkadiusza Piekary oraz zdalnie na platformie […]
Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj
Książka zawiera poglądowe wprowadzenie do fizyki współczesnej, z podkreśleniem jej aspektów filozoficznych. Przedstawia rozwój najważniejszych pojęć i zagadnień fizycznych, od starożytnych teorii astronomicznych, przez mechanikę newtonowską, termodynamikę, teorię elektromagnetyzmu, do obu teorii względności i mechaniki kwantowej. Szczegółowo opisuje powiązane problemy filozoficzne, takie jak zagadnienie determinizmu i przewidywalności, spór o status czasu i przestrzeni, ontologiczny status pól fizycznych, testowanie i akceptacja teorii […]
Nasza działalność
XV Warsztaty Filozofii Przyrody
- Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE - 23 października 2024
- Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj - 23 października 2024
- Nauka a społeczeństwo. Paradygmat personalistyczny – Agnieszka Lekka-Kowalik - 22 października 2024