Czym jest filozofia przyrody?
Filozofia przyrody (łac. philosophia naturalis, cosmologia) była pierwszym obszarem rozważań filozoficznych w starożytnej Grecji. Z czasem, tematyka filozoficznoprzyrodnicza stała się tylko jednym, choć bardzo istotnym, z działów filozofii. Filozofia przyrody jest również prekursorką nowożytnej nauki, która się z niej wyodrębniła i uniezależniła.
Początkowo filozofia przyrody zajmowała się wszystkimi zagadnieniami współczesnej nauki, rozpatrywanymi jednak najczęściej metodami filozoficznymi. Filozofia, rozumiana jako umiłowanie mądrości, wiązała się z dążeniem do zrozumienia funkcjonowania wszechświata. Miała ona wtedy jednak charakter spekulatywny i brakowało w niej rozwiniętej metodologii badań i rygoryzmu obserwacji. Stopniowo jednak empiryczne badanie rzeczywistości materialnej wyodrębniało się z głównego nurtu badań filozoficznych. W XVII w. nastąpiło rozdzielenie filozofii i nauki. Jeszcze do XIX wieku wielu naukowców było jednocześnie filozofami.
Współczesna filozofia przyrody
zajmuje się rozważaniami nad rzeczywistością materialną, opierając się o dorobek nauk empirycznych, uwzględniając ich metodologię i historię nauki. Podejmuje również problemy pomijane przez nauki empiryczne lub też zajmuje holistyczne stanowisko wobec człowieka i natury.
Od filozofii przyrody należy też odróżnić filozofię nauki, która za swój przedmiot bierze samą naukę, a nie przyrodę. Filozoficzna refleksja nad nauką obejmuje jej krytykę i analizę jej metod badawczych, a także badanie języka nauki.
Zagadnienia występujące we współczesnej filozofii przyrody:
- problem elementarnych składników materii;
- natura czasu;
- natura przestrzeni;
- problemy nieskończoności czasu i przestrzeni;
- problemy prawidłowości zachodzących w przyrodzie, przyczynowości, determinizmu i indeterminizmu;
- istota życia, jego geneza i ewolucja;
- problem świadomości;
- problem matematyczności przyrody;
- podstawowe założenia filozoficzne nauk empirycznych;
- filozoficzne interpretacje teorii naukowych.
Książki, czasopisma, artykuły, blogi
Warsztaty, wykłady, seminaria
Ostatnie aktualności
Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE
XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki Poznań, 25 października 2024 r. FIZYKA I ŚWIATOPOGLĄD Organizatorzy: Wydział Filozoficzny oraz Wydział Fizyki i Astronomii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, patronat: Poznański Oddział Polskiego Towarzystwa Filozoficznego i Poznański Oddział Polskiego Towarzystwa Fizycznego Konferencja odbędzie się w trybie mieszanym: stacjonarnie na Wydziale Fizyki i Astronomii UAM, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 2, Aula im. prof. Arkadiusza Piekary oraz zdalnie na platformie […]
Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj
Książka zawiera poglądowe wprowadzenie do fizyki współczesnej, z podkreśleniem jej aspektów filozoficznych. Przedstawia rozwój najważniejszych pojęć i zagadnień fizycznych, od starożytnych teorii astronomicznych, przez mechanikę newtonowską, termodynamikę, teorię elektromagnetyzmu, do obu teorii względności i mechaniki kwantowej. Szczegółowo opisuje powiązane problemy filozoficzne, takie jak zagadnienie determinizmu i przewidywalności, spór o status czasu i przestrzeni, ontologiczny status pól fizycznych, testowanie i akceptacja teorii […]
Nauka a społeczeństwo. Paradygmat personalistyczny – Agnieszka Lekka-Kowalik
Pierwszorzędnym celem niniejszej książki jest przedstawienie propozycji takiego uprawiania nauki, który byłby adekwatny do natury nauki oraz ról pełnionych przez naukę w społeczeństwie i kulturze. Zamiar jest wobec tego normatywny, a realizując go, będę sięgać do ustaleń przedstawicieli lubelskiej szkoły filozoficznej (zob. Lekka-Kowalik i Gondek 2019; Krąpiec i Maryniarczyk 2010), zwłaszcza Stanisława Kamińskiego. Proponowany paradygmat uprawiania nauki ma ująć zarówno cechy […]
Nasza działalność
XV Warsztaty Filozofii Przyrody
- Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE - 23 października 2024
- Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj - 23 października 2024
- Nauka a społeczeństwo. Paradygmat personalistyczny – Agnieszka Lekka-Kowalik - 22 października 2024