Czym jest filozofia przyrody?
Filozofia przyrody (łac. philosophia naturalis, cosmologia) była pierwszym obszarem rozważań filozoficznych w starożytnej Grecji. Z czasem, tematyka filozoficznoprzyrodnicza stała się tylko jednym, choć bardzo istotnym, z działów filozofii. Filozofia przyrody jest również prekursorką nowożytnej nauki, która się z niej wyodrębniła i uniezależniła.
Początkowo filozofia przyrody zajmowała się wszystkimi zagadnieniami współczesnej nauki, rozpatrywanymi jednak najczęściej metodami filozoficznymi. Filozofia, rozumiana jako umiłowanie mądrości, wiązała się z dążeniem do zrozumienia funkcjonowania wszechświata. Miała ona wtedy jednak charakter spekulatywny i brakowało w niej rozwiniętej metodologii badań i rygoryzmu obserwacji. Stopniowo jednak empiryczne badanie rzeczywistości materialnej wyodrębniało się z głównego nurtu badań filozoficznych. W XVII w. nastąpiło rozdzielenie filozofii i nauki. Jeszcze do XIX wieku wielu naukowców było jednocześnie filozofami.
Współczesna filozofia przyrody
zajmuje się rozważaniami nad rzeczywistością materialną, opierając się o dorobek nauk empirycznych, uwzględniając ich metodologię i historię nauki. Podejmuje również problemy pomijane przez nauki empiryczne lub też zajmuje holistyczne stanowisko wobec człowieka i natury.
Od filozofii przyrody należy też odróżnić filozofię nauki, która za swój przedmiot bierze samą naukę, a nie przyrodę. Filozoficzna refleksja nad nauką obejmuje jej krytykę i analizę jej metod badawczych, a także badanie języka nauki.
Zagadnienia występujące we współczesnej filozofii przyrody:
- problem elementarnych składników materii;
- natura czasu;
- natura przestrzeni;
- problemy nieskończoności czasu i przestrzeni;
- problemy prawidłowości zachodzących w przyrodzie, przyczynowości, determinizmu i indeterminizmu;
- istota życia, jego geneza i ewolucja;
- problem świadomości;
- problem matematyczności przyrody;
- podstawowe założenia filozoficzne nauk empirycznych;
- filozoficzne interpretacje teorii naukowych.
Książki, czasopisma, artykuły, blogi
Warsztaty, wykłady, seminaria
Ostatnie aktualności
Fizyka a zjawiska losowe – Michał Eckstein
Komisja Filozofii Nauk PAU zaprasza na hybrydowe posiedzenie naukowe, które odbędzie się 17 marca (poniedziałek) 2025 o godz. 16.30 w Sali im. Karoliny Lanckorońskiej PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie oraz na platformie ZOOM dr hab. Michał Eckstein Instytut Fizyki Teoretycznej Uniwersytet Jagielloński Fizyka a zjawiska losowe. About Latest Posts RedAkcja Latest posts by RedAkcja (see all)
Godność osoby ludzkiej a humanizacja zwierząt – konferencja i debata
Człowiek od zawsze budował bliskie relacje ze zwierzętami. Od kilku lat obserwujemy zjawisko nadawania zwierzętom cech osobowych. Czym jest bambinizacja zwierząt? Tym ważnym i złożonym zagadnieniom poświęcona zostanie konferencja „Godność osoby ludzkiej a humanizacja zwierząt”, która rozpocznie się 19 marca o godzinie 9.00 w auli C1031 Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Konferencja skierowana jest przede wszystkim do młodych ludzi: studentów i osób planujących założenie rodziny. W konferencji wezmą […]
Racjonalność wiary w Boga – Alvin Plantinga, Philip L. Quinn
Niniejszy tom jest zapisem dyskusji dwóch analitycznych filozofów religii, Alvina Plantingi i Philipa L. Quinna, jaka toczyła się na przestrzeni dekady ubiegłego wieku. Dyskusję otwiera obszerny esej Plantingi Rozum a wiara w Boga, który ukazał się pierwotnie w roku 1983, a zamyka ją polemiczny tekst Quinna z roku 1993. Składające się na tę debatę eseje były dotychczas dostępne w formie rozproszonej i zostały […]