XIII Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2019

Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych
Polskiego Towarzystwa Filozoficznego

zaprasza na

XIII Warsztaty Filozofii Przyrody

Dom Pracy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Ciążeń, 27 -30 VI 2019

[tabs]

[tab title=”Plakat do pobrania – program”]

• plakat PDF
• plakat JPG
• plakat PNG

[/tab]

[tab title=”Program”]

Program

Szczegółowy program Warsztatów

[accordion multiopen=”true”]

[toggle title=”Czwartek, 27 czerwca” state=”closed”]

Czwartek, 27 czerwca

• 18.00 Kolacja
• 19.00 Rozpoczęcie Warsztatów
  • Zebranie Zarządu Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego

[/toggle]
[toggle title=”Piątek, 28 czerwca”]

Piątek, 28 czerwca

• Śniadanie 8.00

I Sesja, poranna – 9.00-13.00

• 9.00 Józef Zon, Filozoficzna problematyka związana z bioelektromagnetyką
  • Przerwa kawowa 10.30 – 10.45
• 10.45 Piotr Zerzucha, Relacja miedzy symetrią i obiektywnością w myśli Hermanna Weyla
• 11.15 Andrzej Zykubek, Normalny człowiek. O współczesnych trudnościach w definiowaniu indywidualnej jednostki ludzkiej
• 11.45 Kazimierz Jodkowski, Wyspecyfikowana złożoność jako podstaw wniosku o projekcie
• 12.15 Dariusz Sagan, Grzegorz Malec, Wprowadzenie do serii „Inteligentny Projekt”
  • Przerwa obiadowa – 13.00 -15.00
• Wspólna fotografia

II Sesja, popołudniowa – 15.00-18.00

• 15.00 Wojciech Grygiel, Dlaczego wyewoluowaliśmy jako ,,inteligentni designersi”?
  • Przerwa kawowa 16.30-16.45
• 16.45 Piotr Sękowski, Logiczna i semiotyczna analiza biologicznych koncepcji gatunku (BSC, EvSC, PSC, similum)
• 17.15 Obrady poświęcone działalności Sekcji FPiNP PTF  (prowadzenie – Przewodniczący Sekcji):
  • sprawozdania naukowe przedstawicieli poszczególnych ośrodków;
  • informacja o planowanych spotkaniach naukowych (konferencje, itp.);
  • informacja o inicjatywach wydawniczych;
  • informacja o stanie filozofii przyrody i filozofii nauk przyrodniczych w ośrodkach, których przedstawiciele uczestniczą w Warsztatach;
  • inne sprawy dotyczące  działalności Sekcji FP i NP PTF (m.in. strona internetowa);
  • Obecność Sekcji na Zjeździe Filozoficznym w Lublinie (Sekcja Filozofii Przyrody i Filozofii Przyrodoznawstwa; Panel dyskusyjny „Naturalizm-Nadnaturalizm”)
  • Warsztaty Sekcji FPiNP PTF w 2020 roku
• Kolacja – ok. 18.00

III Sesja, wieczorna – ok. 19. 00

• Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Sekcji FPiNP PTF
• Jacek Poznański, Działalność Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego w latach 2016-2019
• Wybór przewodniczącego, wiceprzewodniczącego, sekretarza i członków zarządu Sekcji FPiNP PTF na lata 2019-2022
• Przy dobrej pogodzie przy ognisku Rozmowa o sytuacji środowiska filozofów przyrody i nauk przyrodniczych oraz o problemach związanych z dydaktyką w zakresie tych przedmiotów

[/toggle]

[toggle title=”Sobota, 29 czerwca”]

Sobota, 29 czerwca

Sobota, 29 czerwca

• Śniadanie –  8.00 – 8.45

IV Sesja, poranna – 9.00-13.00

• 9.00 Paweł Zeidler, O funkcjach przedmiotów teoretycznych w chemii i problemie ich statusu ontycznego  
  • Przerwa kawowa 10.30-10.45
• 10.45 Zenon Roskal, Zasada przyczynowości i poszukiwania przyczyn katastrofy tunguskiej
• 12.15 Michał Adam Haraburda, Czy naturalista może poszukiwać istot rzeczy?
  • Obiad – 13.00
• Wspólna fotografia

V Sesja, popołudniowa – 15.00 -18.00

• 15.00 Piotr-Paweł Repczyński, Big Data – The End of Theory?
• 15.30 Jan Czerniawski, Kwantowy opis eksperymentu EPRB: historia błędnego tropu
• 16.00 Piotr Bylica, Wielki łańcuch bytu – nieskończony łańcuch wszechświatów. Metafizyczne podstawy teorii multiversum
  • Przerwa kawowa 16.30-16.45
• 16.45 Paweł Ciniewski, Logika odkrycia naukowego a automatyzacja w naukach przyrodniczych
• 17.15 Daria Michel, Jana Burydana zmagania ze zmianą jakościową
• Uroczysta kolacja 19.00

[/toggle]

[toggle title=”Niedziela,  30 czerwca”]

Niedziela, 30 czerwca

• Śniadanie –  8.00

[/toggle]
[/accordion]

[/tab]

[tab title=”Abstrakty wystąpień”]

Abstrakty wystąpień

[accordion multiopen=”true”]
[toggle title=”Józef  Zon – Filozoficzna problematyka związana z bioelektromagnetyką” state=”closed”]

Dr hab. Józef  Zon, profesor emerytowany

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Filozoficzna problematyka związana z bioelektromagnetyką        

Zachodzi fundamentalne powiązanie pomiędzy polami elektromagnetycznymi i życiem. Zajmuje się nim stosunkowo nowa dziedzina wiedzy, jaką jest bioelektromagnetyka. Tak jak inne dziedziny nauki zawiera w sobie – zwykle milcząco przyjmowaną – problematykę filozoficzną i metodologiczną. Jeszcze bogatszy zespół zagadnień filozoficznych został wygenerowany przez niezamierzone i zamierzone oddziaływania pól elektromagnetycznych na istoty żywe oraz ich zespoły. W wystąpieniu zostanie przedstawiony zarys tych problemów zaklasyfikowanych jako ontologiczne, epistemologiczne i aksjologiczne.

[/toggle]
[toggle title=”Piotr Zerzucha – Relacja między symetrią i obiektywnością w myśli Hermanna Weyla„]

Dr Piotr Zerzucha

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Relacja między symetrią i obiektywnością w myśli Hermanna Weyla      

„Symetria – rozumiana czy to w szerokim, czy w wąskim sensie, w zależności jak zdefiniujemy to pojęcie – jest tą ideą, za pomocą której człowiek w ciągu wieków starał się zrozumieć i ustanowić porządek, piękno i doskonałość.” H. Weyl

Pojęcie obiektywności jest pojęciem wieloznacznym, wymagającym wnikliwego przeglądu podstawowych sposobów jego rozumienia zwłaszcza w odniesieniu do sformalizowanych teorii fizycznych. Dlatego też, prowadzone badania mają na celu przestawienie wyłącznie filozoficznych i fizycznych motywacji powiązania pojęcia obiektywności z pojęciem symetrii. Jednym z elementów charakterystyki tego związku jest analiza uniwersalnej funkcji jaką spełnia symetria w teoriach fizycznych. Od przedstawienia programu erlangańskiego przez Felixa Kleina, proces geometryzacji fizyki nabrał cech powszechności a rola symetrii w fizyce stała się fundamentalna co wzmacnia przekonanie o związku symetrii ze strukturą świata fizycznego.

Kluczowe znaczenie w analizie relacji pojęcia symetrii z pojęciem obiektywności posiada sformułowana przez Hermanna Weyla niemieckiego matematyka i fizyka teoretyka teza, że obiektywność jest to niezmienniczość względem grupy automorfizmów. Teza ta została podjęta przez najznamienitszych fizyków ówczesnych czasów i w sposób niezwykle istotny wpłynęła na rozwój nauki.

Stanowisko opisujące relację między symetrią a obiektywnością we współczesnej debacie filozoficznej nosi nazwę inwariantyzmu. Przedstawione refleksje będą stanowić uzupełnienie w toczącej się dyskusji na ten temat w szeroko rozumianym nurcie realizmu strukturalistycznego.

[/toggle]
[toggle title=”Andrzej Zykubek – Normalny człowiek. O współczesnych trudnościach w definiowaniu indywidualnej jednostki ludzkiej„]

Dr Andrzej Zykubek

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Normalny człowiek. O współczesnych trudnościach w definiowaniu indywidualnej jednostki ludzkiej

W wystąpieniu będę argumentował, że najnowsze wyniki badań biomedycznych (dotyczących m.in. mikrobiomu, naturalnych chimer genetycznych) dostarczają interesujących danych, które moim zdaniem wymagają dyskusji i reinterpretacji m.in. w kontekście klasycznych poglądów nt. jednorodności ontogenetycznej człowieka i indywidualnej jednostki ludzkiej.

[/toggle]
[toggle title=”Kazimierz Jodkowski – Wyspecyfikowana złożoność jako podstaw wniosku o projekcie„]

Prof. dr hab. Kazimierz Jodkowski

Uniwersytet Zielonogórski

Wyspecyfikowana złożoność jako podstawa wniosku o projekcie

W referacie próbuję udoskonalić rozumienie wyspecyfikowanej złożoności unikając niejasnego pojęcia obiektywnego niezależnego wzorca.

[/toggle]
[toggle title=”Grzegorz Malec, Dariusz Sagan – Wprowadzenie do serii Inteligentny Projekt„]

Dr Grzegorz Malec, Dr Dariusz Sagan

Fundacja En Arche

Wprowadzenie do serii „Inteligentny Projekt”

Przedmiotem wystąpienia będzie przedstawienie nowej inicjatywy na polskim rynku wydawniczym, która będzie się ukazywała w ramach Serii Inteligentny Projekt. Rzeczona seria ukaże nakładem wydawnictwa Fundacji En Arche. Fundacja ma zamiar wydać głównie tłumaczenia książek zagranicznych autorów (m.in. The Privileged Planet, The Edge of Evolution, czy Evolution: A Theory in Crisis), a także ponowić wydania tytułów już przetłumaczonych (m.in. Sąd nad Darwinem, Ikony ewolucji czy Czarna skrzynka Darwina). Oczywiście mile widziane będę również prace polskich autorów, których problematyka będzie zgodna z profilem serii. Jeden z najbardziej znanych filozofów nauki, a na pewno najbardziej kontrowersyjny, P.K. Feyerabend napisał w swojej autobiografii, że nauka powinna być „kolażem, nie systemem”. Zgodnie z takim podejściem, Fundacja nie zamyka się również na teksty polemiczne względem teorii IP. Dlatego pod uwagę bierze się również wydanie publikacji zbiorowej, w której zostaną przedstawione teksty przychylne, jak również krytyczne wobec teorii IP. W czasie wystąpienia zostanie także omówiona nowa strona internetowa, której przedmiotem będzie rzeczona teoria, a także zagadnienia istotne dla problematyki pochodzenia i rozwoju życia na Ziemi.

[/toggle]

[toggle title=”Wojciech Grygiel – Dlaczego wyewoluowaliśmy jako inteligentni designersi?„]

Dr hab. Wojciech Grygiel

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Dlaczego wyewoluowaliśmy jako „inteligentni designersi”?        

W proponowanym referacie przedstawiona zostanie kognitywistyczna argumentacja, dlaczego powszechne przekonanie o istnieniu inteligentnego projektu we Wszechświecie i jego nadprzyrodzonego autorstwa jest uwarunkowane ewolucyjnie. Innymi słowy, w perspektywie licznych zarzutów w stosunku do teistycznego ewolucjonizmu pokazany zostanie paradoks, że aby zrozumieć dlaczego ludzki umysł może dojść do przekonania o istnieniu inteligentnego projektu, trzeba sięgnąć do mechanizmów adaptacyjnych. Na tej podstawie zarysowana zostanie perspektywa, jak pogodzić koncepcję inteligentnego projektu i teistycznego ewolucjonizmu i zażegnać nadal toczący się filozoficzny spór.

[/toggle]

[toggle title=”Piotr Sękowski – Logiczna i semiotyczna analiza biologicznych koncepcji gatunku (BSC, EvSC, PSC, similum)„]

Dr Piotr Sękowski

Uniwersytet Łódzki

Logiczna i semiotyczna analiza biologicznych koncepcji gatunku (BSC, EvSC, PSC, similum)

Referat prezentuje uwikłane w biologiczny dyskurs logiczne i językowe problemy pojęcia gatunku. Historia pojęcia gatunku sięga Arystotelesa. Szczytowym okresem dla tak zwanego statycznego pojęcia gatunku był czasy Linneusza, ten jednak już w swoich późnych pismach począł coraz bardziej zwracać uwagę na wymykanie się obserwowalnej bioróżnorodności sztywnym kategoriom systematycznym. Buffon i Lamarck jeszcze lepiej widzieli ten problem. W 1859 roku Darwin ogłosił swoją teorię ewolucji w przełomowym On the Origin of Species, a tym samym położył kamień węgielny pod nowy paradygmat badawczy związany z dynamicznym pojęciem gatunku.

Po Darwinie sformułowano szereg koncepcji mających wyjaśniać czym gatunki są, jednak żadna z tych koncepcji nie doczekała się powszechnego przyjęcia. Najbardziej popularne ujęcia to biologiczna koncepcja gatunku (BSC), ewolucyjna koncepcja gatunku (EvSC) i filogenetyczna koncepcja gatunku (PSC), ciekawym pomysłem jest też pojęcie similum. Każde z tych ujęć jednak rodzi szereg problemów już na etapie ich teoretycznej struktury. BSC definiuje gatunek przez odniesienie do pojęcia populacji, podczas gdy pojęcie populacji zazwyczaj definiuje się przez odniesienie do pojęcia gatunku. Takie ujęcie zagadnienia generuje więc błędne koło.  Nie wytrzymuje też BSC zderzenia z perspektywą diachroniczną i zjawiskiem gatunków pierścieniowych. Odpowiedzią na tę trudność miały być koncepcje EvSC i PSC, jednak i one – jak pokazują analizy – są problemowe i choć nie wpadają w błędne koło, to prowadzą do paradoksu nieostrości i zmiany.

Henneberg i Brush zaproponowali więc, by pojęcie gatunku zastąpić pojęciem similum, czyli przekroju linii filetycznej. Jest to interesujący pomysł, zmienia jednak całkowicie wyobrażenie o porządku przyrody ożywionej i – zdać by się mogło – elementarnym doświadczeniu gatunkowego porządku biosfery; pozwala przypuścić, że gatunek jest ewolucyjnie uwarunkowanym sposobem ujmowania rzeczywistości, choć… czy to nie kolejny paradoks?

[/toggle]

[toggle title=”Paweł Zeidler – O funkcjach przedmiotów teoretycznych w chemii i problemie ich statusu ontycznego„]

Prof. dr hab. Paweł Zeidler

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

O funkcjach przedmiotów teoretycznych w chemii i problemie ich statusu ontycznego 

Proponowane w literaturze z zakresu filozofii nauki definicje przedmiotu teoretycznego wiążą się ściśle z funkcjami, jakie te przedmioty pełnią w naukach przyrodniczych. W referacie zamierzam przeanalizować podstawowe funkcje, jakie w praktyce teoretycznej i laboratoryjnej chemii pełnią przedmioty teoretyczne.   Będę zmierzał do wykazania, że przypisywanie określonego statusu ontycznego przedmiotom teoretycznym zależy od funkcji, jakie mają one pełnić w trakcie rozwiązywania problemów badawczych chemii oraz od sposobu reprezentowania tych przedmiotów. Ponieważ przedmioty teoretyczne mogą być reprezentowane za pomocą różnych modeli teoretycznych, będę je uznawał za narzędzia teoretycznej i eksperymentalnej praktyki badawczej chemii. Swoje rozważania będę egzemplifikował  analizą kilku przykładów z dziejów dziewiętnastowiecznej i współczesnej chemii.

[/toggle]

[toggle title=”Zenon Roskal – Zasada przyczynowości i poszukiwania przyczyn katastrofy tunguskiej„]

Prof. dr hab. Zenon Roskal

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Zasada przyczynowości i poszukiwania przyczyn katastrofy tunguskiej   

W bieżącym (2019) roku mija równo 111 lat od katastrofy, która miała miejsce 30 czerwca 1908 r., w środkowej Syberii, nad rzeką Podkamienna Tunguzka. Wydarzenie to zostało zarejestrowane przez sejsmografy na całym świecie. Później w skutek rozproszenia pyłu w górnych warstwach atmosfery w wielu miastach europejskich pojawiło się zjawisko tzw. białych nocy. Miejsce katastrofy było przedmiotem licznych ekspedycji badawczych, ale zebrane w ten sposób dane empiryczne nie dały się w pełni uzgodnić z hipotezą o upadku meteorytu żelazowo-niklowego lub fragmentem komety. Inne hipotezy wyjaśniające przyczyny katastrofy tunguskiej mają na ogół pseudonaukowy charakter lub można zastosować do nich narzędzie metodologiczne zwane brzytwą Ockhama.

Alternatywna naukowa hipoteza wyjaśniająca nie tylko fenomen jasnego bolidu nad środkową Syberią, ale także fenomen jasnych nocy w wielu miastach europejskich została wypracowana jeszcze w ubiegłym wieku. Zgodnie z tą hipotezą obiekt, który zderzył się z Ziemią w rejonie rzeki Podkamienna Tunguzka nie był planetoidą żelazowo-niklową, ale kamienną lub węglową. Hipoteza ta jest na tyle dobrze uzasadniona i rozpowszechniona, że pod koniec 2014 roku została ogłoszona deklaracja (100X Asteroid Declaration) mająca m.in. na celu upamiętnienie katastrofy tunguskiej jako Dnia Planetoid. Globalne uznanie Dnia Planetoid miało służyć zwiększeniu świadomość ryzyka ze strony planetoid i w konsekwencji zwiększeniu wysiłków w celu ochrony przed upadkami takich obiektów. Inne cele wymienione w deklaracji to 1) Użycie dostępnych technologii do wykrywania i śledzenia planetoid bliskich Ziemi (NEA), które stanowią zagrożenie dla populacji ludzkich, 2) Gwałtowne przyspieszenie (100x) odkryć i śledzenia planetoid NEA do 100 tysięcy rocznie, w ciągu następnej dekady. Dnia 6 grudnia 2016 roku, na 71 sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, podjęto uchwałę, na mocy której, corocznie, dzień 30 czerwca jest obchodzony jako Dzień Planetoid.

W referacie 1) przedstawię koncepcję przyczyny jako indywiduum czasoprzestrzennego, która jest zgodna z ideą wysuniętą przez Jana Łukasiewicz (Analiza i konstrukcja pojęcia przyczyny [w:] Z zagadnień logiki i filozofii. Pisma wybrane, Warszawa: PWN 1961, s. 106), 2) zaproponuję  typologię hipotez mających wyjaśnić przyczyny katastrofy tunguskiej oraz 3) przedyskutuję zagrożenia dla nauki płynące ze strony hipotez pseudonaukowych, które podważają uzyskane w wyniku długoletnich badań wyniki.

[/toggle]

[toggle title=”Michał Adam Haraburda – Czy naturalista może poszukiwać istot rzeczy?„]

Mgr Michał Adam Haraburda

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Czy naturalista może poszukiwać istot rzeczy?

Projekt wiedzy naukowej (ἐπιστήμη) oraz rozważania dotyczące bytu jako bytu (τὸ ὂν ἧ ὄν) zawarte przez Arystotelesa w Metafizyce, przybliżają nam jedno z fundamentalnych odkryć teoretycznych, że każdy gatunek i rodzaj rzeczy znajduje się w pewnej, antysymetrycznej relacji do bytu podstawowego. Jednakże, postawienie tej kwestii, nie oznacza, że Arystoteles odmawia realności poszczególnym rzeczom. Przeciwnie, choć  dociekanie bytu podstawowego jest niezbywalnym zadaniem filozofa, to  powinien on równocześnie rozpoznawać mnogość i wielorakość form, które przyjmują byty.

Formuła: τὸ ὂν ἧ ὄν ma nie jedno, a trzy podstawowe znaczenia, które jednak wymagają wydobycia i dobrej artykulacji ze względu na to, że Arystoteles przechodzi od jednego z nich do drugiego w sposób mało uporządkowany. Co ważne, wszakże, to, to, że te trzy interpretacje formuły: „bytu jako bytu” są nie tylko niesprzeczne ze sobą, ale wzajemnie się dopełniają. Ma ona związek zarówno z  określeniem właściwego przedmiotu  badań nowej nauki, ale także wskazywać na to, jakie byty istnieją i w jakich znajdują się do siebie relacjach.

Ponadto, dokładniejsza analiza natury definicji stworzonej przez Stagirytę pozwala mi stwierdzić, iż jest nie tylko możliwa do uzgodnienia z systemem twierdzeń naturalizmu krytycznego, ale jest z nim strukturalnie powiązana. Wprowadza ona bowiem, oprócz wymogu podania rodzaju najbliższego, element określający to, co specyficzne dla danego  gatunku lub  rodzaju rzeczy, który odpowiednio zawęża odniesienie definiowanego pojęcia. W ten sposób zbudowana definicja umożliwia nam rozpoznawanie różnorodnej oraz złożonej natury bytu.

[/toggle]

[toggle title=”Piotr-Paweł Repczyński – Big Data – The End of Theory?„]

Dr Piotr-Paweł Repczyński

Instytut Badań Interdyscyplinarnych w Poznaniu

Big Data – The End of Theory?       

„Wszystkie modele są fałszywe, ale niektóre są użyteczne” (George E.P. Box). Od początku nowożytności uważano, że eksperyment oraz teoria stanowią dwa podstawowe i niezbywalne filary nauki. W dzisiejszych czasach coraz głośniej słychać głosy, że należy uwzględnić trzeci, nie mniej ważny element konstytutywny science, mianowicie metodę opartą na „czystych” danych i liczbach (szerzej: obliczeniach). Śmiałkowie zwiastują nawet rychłą śmierć teorii, która ma nastąpić w niedalekiej przyszłości. Wychodzą oni z założenia, że jeśli dysponujemy wystarczająco dużą ilością danych, to teoria przestaje być potrzebna, bo liczby mówią same za siebie. Ponieważ danych przybywa w tempie geometrycznym, wkrótce nauka obejdzie się w zupełności bez modeli. Jednakże wydobywanie i sama obróbka danych nie obywają się bez założeń, zwłaszcza tych ukrytych, ani nie pozostają bez analizy i wniosków. W końcu wszelkie korelacje i związki wskazywane w zbiorach danych oparte są i tak na jakichś modelach, które nie powinny pozostawać zasłonięte i sekretne, lecz poddane krytyce. Tylko falsyfikacja jednych modeli prowadzi do zastąpienia ich drugimi, bardziej optymalnymi. Prawdopodobnie rzeczywiście  wszystkie modele są fałszywe, ale niektóre są użyteczne. Ale czy bez modeli, bez teorii można w ogóle przetwarzać i zapisywać dane? Czy bez teorii danym nie grozi chaos i przepadek? Czy to aby nie miraże Big Data zwodzą nas i każą odrzucić teorię?

[/toggle]

[toggle title=”Jan Czerniawski – Kwantowy opis eksperymentu EPRB: historia błędnego tropu„]

Dr hab. Jan Czerniawski

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Kwantowy opis eksperymentu EPRB: historia błędnego tropu     

Standardowo splątany stan pary cząstek w eksperymencie EPRB, tj. modyfikacji Bohma eksperymentu EPR, opisuje się jako superpozycję dwóch stanów produktowych będących stanami własnymi operatorów rzutu spinu poszczególnych cząstek na dowolnie wybrany kierunek, odpowiadających przeciwnym wartościom własnym. Oparte na takim opisie przewidywania dotyczące prawdopodobieństw wyników pomiaru rzutu spinu tych cząstek na dowolny, byle ten sam kierunek, są jednak identyczne z przewidywaniami opartymi na opisie ich stanu jako mieszaniny probabilistycznej, z równymi wagami, tych dwóch stanów produktowych dla tego kierunku. Nasunęło to podejrzenie, że może nie tyle same przewidywania wyników pomiarów, co raczej funkcje korelacji wyników pomiarów rzutów spinu cząstek na dwa różne kierunki, są takie same jak dla jednorodnej mieszaniny probabilistycznej stanów produktowych dla wszystkich możliwych kierunków. Ten trop okazał się błędny, ale refleksja nad istotą błędu umożliwiła nowy wgląd w naturę splątania kwantowego.

[/toggle]

[toggle title=”Piotr Bylica – Wielki łańcuch bytu – nieskończony łańcuch wszechświatów. Metafizyczne podstawy teorii multiversum„]

Dr hab. Piotr Bylica, prof. nadzw.

Uniwersytet Zielonogórski

Wielki łańcuch bytu – nieskończony łańcuch wszechświatów. Metafizyczne podstawy teorii multiversum

Być może istnieją dobre empiryczne podstawy dla teorii o nieskończonej liczbie wszechświatów. Na pewno istnieją podstawy metafizyczne, choć nie wiadomo, czy dobre.

[/toggle]

[toggle title=”Daria Michel – Jana Burydana zmagania ze zmianą jakościową„]

Daria Michel

Uniwersytet Łódzki

Jana Burydana zmagania ze zmianą jakościową

Czternaste stulecie to czas indywidualistów wśród których Jan Burydan, francuski logik i filozof, był jednym z najbardziej znanych. Jedną z najintensywniej rozwijanych w tamtym czasie dziedzin, obok logiki i teologii, była filozofia przyrody. Głównym celem mojego wystąpienia jest skupienie się na rozwiązaniach Burydana na jeden z najczęściej dyskutowanych czternastowiecznych problemów w filozofii przyrody, a mianowicie zmian jakościowych. Problem ma swoje korzenie, jak wiele innych, w Arystotelesowskiej filozofii naturalnej, bowiem w tamtym czasie komentowano wszystkie znane pisma przyrodnicze Filozofa, a za najważniejsze uważano „Fizykę”. Burydan omawia to zagadnienie w swoim komentarzu do tego dzieła, który w 2015 roku ukazał się w krytycznym wydaniu łacińskich rękopisów. Właśnie tam znajdziemy odpowiedzi na pytania dotyczące ruchu w zmianie jakościowej, jak również charakterystykę owej zmiany. Paryski filozof przyrody w swoim komentarzu do „Fizyki” zmaga się między innymi z takimi pytaniami: czy w trakcie zmiany jakościowej brały udział tylko dwa czynniki, mianowicie moc czynna i pasywna czy może potrzebne jest coś innego, to znaczy jakiś przepływ; czy jakości przeciwne mogą być razem jednocześnie w tym samym podłożu, kiedy bierzemy pod uwagę ich stopnie; czy jakość jest nabywana cała jednocześnie czy może część po części; czy podczas zmiany część jakości, która najpierw jest nabywana pozostaje z częścią, która później jest pozyskiwana?  Niniejszy referat stanowi komentarz do rozwiązań Burydana dotyczących problemu zmian jakościowych.

[/toggle]

[toggle title=”Paweł Ciniewski – Logika odkrycia naukowego a automatyzacja w naukach przyrodniczych„]

Mgr Paweł Ciniewski

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Logika odkrycia naukowego a automatyzacja w naukach przyrodniczych          

Automatyzacja procedur badawczych w naukach przyrodniczych odbywa się już przynajmniej od lat 70 XX wieku. Pierwsze systemy mające dokonać odkryć naukowych, takie jak BACON czy FAHRENHEIT osiągnęły pewne sukcesy dotyczące rekonstrukcji praw empirycznych na podstawie wprowadzanych danych wejściowych. Grupa projektująca te systemy, a w szczególności ich przedstawiciel, Herbert Simon, wyrażała przekonanie, że odkrycie naukowe jest podatne na algorytmizację, a w związku z tym także na automatyzację. Zdaniem Simona jest tak, ponieważ podlega ono swoistej logice (rozumianej szeroko), a przede wszystkim nie jest czynnością mistyczną czy intuicyjną. Wyrażenie „logika odkrycia naukowego” pochodzi od Karla Poppera z książki o tym samym tytule. Niemniej Popper, Simon i inni późniejsi myśliciele inaczej podchodzili do rzeczonego zagadnienia. W niniejszym wystąpieniu zaprezentuję kilka podejść do automatyzacji procedur badawczych w naukach przyrodniczych, jak na przykład podejście Herberta Simona, Donalda Gilliesa czy grupy badawczej Hollanda, Holoyaka, Nisbetta i Thagarda. Następnie przedstawię sposób, w jaki postulują, że logika odkrycia naukowego istnieje i należy brać ją poważnie przy próbach automatyzacji w nauce. Przywołam także kilka współczesnych, relatywnie udanych, prób automatyzacji niektórych procesów badawczych w naukach przyrodniczych. Przykładami są zespoły badawcze Rossa Kinga czy Kevina Williamsa. Na zakończenie odpowiem na pytanie, czy w istotny sposób wnoszą one coś do sporu o logikę odkrycia naukowego.

[/toggle]

[/accordion]

[/tab]

[tab title=”Galeria zdjęć”]

• Galeria zdjęć – Facebook
• Galeria zdjęć – Google (zdjęcia można pobierać pojedynczo lub jako całe archiwum)

[/tab]
[tab title=”Jak dojechać?”]

Aby dojechać komunikacją publiczną do Ciążenia należy najpierw dojechać do Słupcy.
Dojazd do Słupcy z Poznania lub Konina obsługują Koleje Wielkopolskie (połączenia lokalne). Ze Słupcy do Ciążenia można potencjalnie dojechać autobusem PKS (ok. 20 min., rozkład na www.e-podroznik.pl), jednakże Organizatorzy XIII Warsztatów Filozofii Przyrody oferują pomoc w przewiezieniu samochodami prywatnymi P.T. Uczestników Warsztatów na odcinku Słupca-Ciążeń. W związku z tym, prosimy o zaznaczenie właściwych pól wyboru w sekcji 6. formularza rejestracyjnego.

• Czy warto przyjechać do Ciążenia?
• Jak dojechać?

[map type=”code”][/map]

[/tab]

[tab title=”Zaproszenie i rejestracja”]

Zaproszenie

Zapraszamy do przesyłania zgłoszeń zarówno biernego jak i czynnego uczestnictwa. Zachęcamy do prezentacji własnych badań, osiągnięć, publikacji, grantów z zakresu filozofii przyrody i nauk przyrodniczych.

Organizatorzy przewidują referaty P.T. Uczestników (dotyczące pisanych artykułów, magisteriów, licencjatów, fragmentów rozpraw doktorskich, projektów, publikacji książkowych, konferencji itp.) i dyskusję. Przewidujemy dwa rodzaje wystąpień:  „duży referat” (wystąpienie + dyskusja – 45 min. + 45 min.) i „mały referat” (wystąpienie i dyskusja – 20 min. + 10 min.).

Warsztaty Filozofii Przyrody mają charakter roboczego spotkania. Zarząd Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF oczekuje, że osoby zgłaszające się na Warsztaty będą uczestniczyć w całym wydarzeniu. Przy wyborze i akceptacji referatów preferowane będą przede wszystkim wystąpienia tych osób, które przyjeżdżają na całość wydarzenia.

Terminy dokonania rejestracji:

• do piątku, 7 czerwca 2019 r. w przypadku uczestnictwa czynnego (ze zgłoszeniem wystąpienia),
• do piątku, 14 czerwca 2019 r. w przypadku uczestnictwa biernego (bez wystąpienia).

Opłaty

• pełne uczestnictwo – 360 zł (opłata obejmuje noclegi i wyżywienie)
• uczestnictwo bez noclegu i wyżywienia – 100 zł
• uczestnictwo bez noclegu i wyżywienia (studenci/doktoranci) – 50 zł
• termin wpłat – do dnia 20 czerwca 2019 r.

Zapraszamy do wypełnienia formularza zgłoszenia.

• Formularz zgłoszenia znajduje się w linku lub poniżej.

[/tab]

[tab title=”Plakat do pobrania – zapowiedź”]

• plakat PDF
• plakat JPG
• plakat PNG

[/tab]

[/tabs]