Status moralny

Istot posiadających status moralny nie możemy traktować w sposób dowolny, gdyż mamy wobec nich obowiązki wynikające z moralności. Co jednak decyduje o tym, komu lub czemu przypisujemy status moralny? Życie, odczuwanie, osobowość czy rola organizmu w środowisku naturalnym bądź społecznym? Mary Anne Warren nie ogranicza się do jednego kryterium, lecz kwestię statusu moralnego rozpatruje wieloaspektowo. Każde kryterium omawia niezwykle skrupulatnie, co czyni z jej książki kompendium, wyjątkową lekturę dla osób chcących wyrobić sobie opinię lub poszukujących argumentów na poparcie własnych poglądów.

„Pytania te nie są wyłącznie akademickimi dywagacjami, gdyż od odpowiedzi na nie zależą nasze postawy wobec najpilniejszych problemów XXI wieku. Kwestie te dotyczą: moralnej oceny eutanazji; prawa moralnego kobiet do bezpiecznej i legalnej aborcji; prawa ludzi do jedzenia zwierząt i przeprowadzania na nich badań biomedycznych; jak i tego, czy posiadamy obowiązki moralne wobec różnych istot żywych i ekosystemów zagrożonych przez naszą działalność”.

Przeczytaj fragment

• Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• tłum. Sergiusz Tokariew
• Liczba stron: 530
• Rok wydania: 2019
• ISBN: 978-83-8142-073-0
• e-ISBN: 978-83-8142-074-7

Spis treści

Podziękowania 9

Część I. Wyjaśnienie pojęcia statusu moralnego 11

Rozdział 1. Pojęcie statusu moralnego 13
1.1. Status moralny jako pojęcie intuicyjne 15
1.2. Rozdźwięk dotyczący „oczywistych” przypadków 18
1.3. Czym jest status moralny? 26
1.4. Dlaczego potrzebujemy pojęcia statusu moralnego? 29
1.5. Dwie funkcje pojęcia statusu moralnego 34
1.6. Współczesne spory wokół pojęcia statusu moralnego 37
1.7. Zarys struktury książki 42
1.8. Status moralny jako pojęcie wielokryterialne 48

Rozdział 2. Cześć dla życia 55
2.1. Definicja pojęcia „życie” 57
2.2. Alberta Schweitzera obrona absolutystycznego poglądu na życie 68
2.3. Zarzuty wobec absolutystycznego poglądu na życie 74
2.4. Dwa zarzuty wobec relatywistycznego poglądu na życie 89
2.5. Argument z celowościowej organizacji 97
2.6. Wnioski 104

Rozdział 3. Zdolność odczuwania i rachunek utylitarystyczny 107
3.1. Definicja pojęcia „odczuwanie” 112
3.2. Granice zdolności odczuwania 121
3.3. Petera Singera obrona absolutystycznego poglądu na odczuwanie 134
3.4. Zarzuty wobec absolutystycznego poglądu na odczuwanie 149
3.5. Relatywistyczny pogląd na odczuwanie 175
3.6. Wnioski 185

Rozdział 4. Osobowość i prawa moralne 189
4.1. Definicja pojęcia „osobowość” 191
4.2. Immanuela Kanta absolutystyczny pogląd na osobowość 201
4.3. Zarzuty wobec absolutystycznego poglądu na osobowość 211
4.4. Obrona koncepcji praw zwierząt Toma Regana 224
4.5. Zarzuty wobec koncepcji praw zwierząt Toma Regana 234
4.6. Argumenty za relatywistycznym poglądem na osobowość 251

Rozdział 5. Znaczenie więzi 257
5.1. J. Bairda Callicotta absolutystyczny pogląd na więzi 260
5.2. Zarzuty wobec absolutystycznego poglądu na więzi Callicotta 276
5.3. Etyka troski Nel Noddings 289
5.4. Zarzuty wobec absolutystycznego poglądu na więzi Noddings 300
5.5. Wnioski 308

Rozdział 6. Wielokryterialna analiza statusu moralnego 311
6.1. Siedem zasad statusu moralnego 312
6.2. Zalety podejścia wielokryterialnego 359
6.3. Równoważenie kryteriów 362
6.4. Ograniczona rola różnic kulturowych i osobowych 366
6.5. Wnioski 368

Część II. Wybrane zastosowania 371

Rozdział 7. Stosowanie zasad 373
7.1. Omówienie zasad 375
7.2. Przegląd treści rozdziałów 8, 9 i 10 378

Rozdział 8. Eutanazja i status moralny ludzi 381
8.1. Rodzaje eutanazji 383
8.2. Dobrowolnie-bierna eutanazja 386
8.3. Dobrowolnie-czynna eutanazja i wspomagane samobójstwo 388
8.4. Niedobrowolnie-bierna eutanazja 395
8.5. Niedobrowolnie-czynna eutanazja 398
8.6. Eutanazja i ludzie, którzy przestali odczuwać 401
8.7. Wnioski 408

Rozdział 9. Aborcja i prawa człowieka 411
9.1. Życie, bycie człowiekiem i zdolność odczuwania 414
9.2. Potencjał płodu 420
9.3. Aborcja i wolność reprodukcyjna 425
9.4. Pośrednie znaczenie zdolności do życia 433
9.5. Moralne znaczenie narodzin 439
9.6. Wolność reprodukcyjna a przyszłość Ziemi 448
9.7. Wnioski 453

Rozdział 10. Prawa zwierząt i kruchość ludzkiego istnienia 455
10.1. Czy wszystkie zwierzęta są równe? 456
10.2. Czy zwierzęta mają prawa moralne? 461
10.3. Czy wszyscy ludzie powinni być wegetarianami? 466
10.4. Obowiązki wobec zwierząt zniewolonych i udomowionych 475
10.5. Obowiązki moralne myśliwych 481
10.6. Mit ludzkiej wyższości 484
10.7. Wnioski 486

Rozdział 11. Podsumowanie 489

Bibliografia 493
Indeks pojęć 517
Indeks osób 525