• Czy religia ewoluuje razem z nami?
• Jak będzie wyglądać religia przyszłości?
• Czy możliwy jest sojusz między sceptycyzmem a wiarą?
• Na jakim etapie rozwoju ewolucyjnego znajduje się ludzkość?
• Jak religia ewolucyjna wykazuje naszą gatunkową niedojrzałość?

Religia ewolucyjna – John L. Schellenberg

John L. Schellenberg wychodzi z założenia, że teorię ewolucji można pogodzić z wierzeniami religijnymi. Uważa, że religia przyszłości powinna mieć charakter sceptycki i zawierać jak najmniej twierdzeń o otaczającej nas rzeczywistości. Spójność tych zaskakujących wniosków autor utrzymuje dzięki pojęciu „czasu głębokiego”, za pomocą którego obrazuje nasze miejsce na linii rozwoju ewolucyjnego i nową perspektywę dla myślenia religijnego.

„Idea wczesnych kartografów, że kraniec kontynentu i Pacyfik znajdują się zaraz za Appalachami musiała upaść, gdy odkryto Wielkie Równiny i jeszcze wyższe Góry Skaliste leżące za nimi. Równie naiwne wydaje się myślenie, że kres naszych projektów intelektualnych widać wyraźnie z intelektualnych szczytów, na które udało nam się wspiąć do tej pory. Jeśli rzeczywiście dopiero rozpoczęliśmy proces dociekań intelektualnych, a czeka nas być może nawet kolejny miliard lat takich badań, to czyż nie powinniśmy uznać, że niektóre z naszych problemów da się rozwiązać za kilkaset czy kilka tysięcy pokoleń, a nie za naszego życia czy w przeciągu najbliższych stu lat? Czyż na niektóre z najbardziej głębokich projektów ludzkich eksploracji intelektualnych nie powinno się raczej patrzeć jako na projekty gatunku jako całości?”

Przeczytaj fragment

Religia ewolucyjna

Spis treści

Religia w perspektywie głębokiej przeszłości 11
Głęboki czas 11
Przekonanie i wiara 15
Nowa wizja religijności 18
Potrójna transcendencja i religia dla pionierów 19
Patroni i protoplaści 21
Kilka wątpliwości 24
Zakończenie 27

Przedmowa 29

Podziękowania 31

Prolog. Religia czasu głębokiego 33

1. POŁOWA REWOLUCJI 45
Odkrycie głębokiego czasu 47
Druga strona czasu 52
Czas nie do pomyślenia 61

2. PIERWSI POŚRÓD NIERÓWNYCH 65
Drzewo życia 67
Przeznaczenie de Duve’a 72
Poza mózgiem 77

3. SCEPTYCYZM EWOLUCYJNY 85
Ustalenie podstawy, czyli dlaczego powinniśmy powiedzieć „nie” globalnemu sceptycyzmowi 89
Zmiany, które przynosi przyszłość 98
Niedojrzałość gatunku 106
Delikatna równowaga 109
Optymizm epistemiczny? 115

4. NOWY PESYMIZM 119
„Religia” i pokrewne idee 121
Dlaczego stary pesymizm jest przedwczesny 124
Ewolucyjny sceptycyzm religijny 132

5. NOWY OPTYMIZM 141
Religia dla człowieka prymitywnego 143
Diachronizm religijny 147
Sceptycyzm religijny 151
Religijny dewelopmentalizm 157
Pragmatyzm religijny 160
Idea Genny 164

6. KLUCZOWA ROLA WYOBRAŹNI 169
Przedmiot wiary 172
Postawa wiary 184
Życie wiary 192
Wspólnota religijna 202

7. „NAJWAŻNIEJSZE ZARZUTY” 207
Czy religia ewolucyjna jest podatna na problem zła? 209
Czy życie pozagrobowe jest epistemicznie niemożliwe? 216
Czy wiara nieprzekonaniowa nie jest właściwie myśleniem życzeniowym? 224
Winna przez skojarzenie z religią New Age? 231
Czy takie coś w ogóle ma szansę się przyjąć? 233

8. RELIGIA DLA PIONIERÓW 239
Idea Anzelma 243
Dążenie do rozwoju 246
Ambicja Leibniza 248
Dążenie do rozumienia 249
Zadziwienie Paleya 253
Dążenie do szacunku dla piękna 254
Wola Jamesa 258
Dążenie do entuzjastycznej produktywności 260
Dążenie do pogodzenia konkurencyjnych powinności 261
Dążenie do szacunku dla tego, co powinno być prawdziwe 263

Epilog. Drzwi Darwina i zawiasy Hegla 269

Indeks 273