Kontekst odkrycia księżyców planetoid

Szanowni Państwo Członkowie PTF,
w imieniu Zarządu Oddziału Lubelskiego  PTF serdecznie zapraszamy na referat prof. dra hab. Zenona Roskala (KUL) pt. „Kontekst odkrycia księżyców planetoid”.
Referat odbędzie się 11 czerwca 2021 roku o godzinie 15.00 w Auli Wydziału Filozofii i Socjologii (Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4).

Spotkanie odbędzie się również wirtualnie na platformie Zoom

Nazwa: Polskie Towarzystwo Filozoficzne Oddział w Lublinie

Odnośnik do spotkania:
https://zoom.us/j/95257199765?pwd=d2hHcUFIWDFUSVY0WGwraHRFa1BtUT09

ID spotkania: 952 5719 9765
hasło do spotkania: 328254

Planetoidy to jeden z głównych celów badawczych astronomii planetarnej. Wiedza na temat tych obiektów[1] w XXI wieku rośnie wykładniczo. Wraz z doskonaleniem metod badawczych, a zwłaszcza wraz z rozwojem instrumentarium astronomii planetarnej (m.in. optyka adaptatywna, interferometria plamkowa, automatyczne systemy przeglądu nieba, bezpośrednie i pośrednie misje kosmiczne), przede wszystkim gwałtownie rośnie liczba nowo odkrywanych planetoid[2]. Według danych NASA (https://ssd.jpl.nasa.gov) z 30 czerwca 2020 roku planetoid w układzie Słonecznym było 958 967, z czego tylko 546 077 było ponumerowanych[3]. Planetoid z nazwami własnymi jest jeszcze mniej (ponad 21 tys.), ale jest to i tak populacja, której nie da się omówić (poza badaniami statystycznymi) w jednej publikacji. Szacuje się, że stosunkowo dużych planetoid, o średnicy ok. 1 km, może być w układzie Słonecznym kilka milionów, a mniejszych jeszcze o rząd wielkości więcej.

Zainteresowanie tymi obiektami sukcesywnie rośnie, i to nie tylko dlatego, że bardzo szybko rośnie wiedza na temat planetoid, a zatem także możliwości różnego typu analiz, ale przede wszystkim z dwóch innych zasadniczych powodów. po pierwsze, mała grupa tych obiektów zwanych planetoidami potencjalnie niebezpiecznymi stwarza realne i bardzo silne zagrożenie nie tylko katastrofą[4], ale wręcz unicestwieniem ludzkości[5]. po drugie, obiekty te mogą być w stosunkowo bliskiej przyszłości niezastąpionym źródłem surowców, których nam już dzisiaj zaczyna brakować. Istnieją jednak jeszcze inne racje, które usprawiedliwiają zainteresowanie planetoidami. przynajmniej niektóre z tych obiektów są na tyle osobliwe, że ich badania prowadzone są w celu zaspokojenia naturalnej człowiekowi ciekawości poznawczej.

Niestety tak ważnej dziedzinie poznania naukowego nie towarzyszy proporcjonalna refleksja filozoficzna, która mogłaby nie tylko wprowadzić pojęciowy ład do tego obszaru badań, ale także wyostrzyć własne narzędzia badawcze[6]. W filozofii XX i XXI wieku wypracowano jednak szereg interesujących koncepcji, które mogłyby być przydatne do filozoficznej interpretacji wyników badań planetoid. Sądzę, że można zastosować te koncepcje do starannie dobranych przypadków, które – mam nadzieję – są reprezentatywną próbką dla tak licznej populacji badanych w astronomii planetarnej obiektów. Wybór taki jest bardzo trudny i musi pozostać do pewnego stopnia arbitralny. Zawsze jednak istnieje możliwość poszerzenia klasy analizowanych obiektów. Wybór narzędzi analizy nosi podobne znamiona arbitralności, ale także i w tym przypadku daje się zastosować rozwiązanie polegające na rozszerzeniu instrumentarium badawczego.

Planetoidy w świetle współczesnych koncepcji filozoficznych. Studia z epistemologii historycznej

Zenon E. Roskal

Planetoidy w świetle współczesnych koncepcji filozoficznych. Studia z epistemologii historycznej – Zenon Roskal