Nakładem Wydawnictwa Naukowego UMK ukazał się „Esej o naturze naszych uczuć i afektów wraz z przykładami działania zmysłu moralnego” (1728) Francisa Hutchesona (1694-1746) w przekładzie Justyny van den Abbeel i Adama Grzelińskiego.
Esej o naturze naszych uczuć i afektów oraz Przykłady działania zmysłu moralnego to obok Badań dotyczących pochodzenia naszych idei piękna i cnoty najważniejsze dzieła Francisa Hutchesona (1694–1746), klasyka oświeceniowej filozofii brytyjskiej. Przedstawia on w nich wpisującą się w szkołę emotywizmu etycznego koncepcję zmysłu moralnego, której bezpośrednich inspiracji można doszukiwać się w myśli Anthony’ego Ashleya Coopera Shaftesbury’ego i którą rozwijali później najwięksi filozofowie epoki: Adam Smith oraz David Hume. Jednym z centralnych motywów jego filozofii jest przekonanie o powszechnej ludzkiej życzliwości, zaś obie prezentowane w niniejszym tomie prace zawierają argumentację na rzecz owego poglądu, stanowiąc przy tym swoisty podręcznik cnotliwego życia.
Esej o naturze naszych uczuć i afektów wraz z przykładami działania zmysłu moralnego
Francis Hutcheson
Wstęp tłumaczy / 7
Przedmowa / 49
Esej o naturze naszych uczuć i afektów
- Rozdział I. Ogólny opis poszczególnych zmysłów i pragnień, zarówno samolubnych, jak i społecznych / 63
- Rozdział II. O afektach i uczuciach. Naturalne prawa, którym podlega czysty afekt. Złożone doznania uczuciowe oraz ich przyczyny celowe / 87
- Rozdział III. Klasyfikacje afektów i uczuć / 115
- Rozdział IV. O tym, jak dalece mamy władzę nad naszymi poszczególnymi afektami i uczuciami, zarówno by nimi rozporządzać, gdy są już wzbudzone, jak i zapobiegać ich powstaniu oraz kilka uwag o właściwych im
- przedmiotach / 141
- Rozdział V. Porównanie przyjemności i przykrości kilku zmysłów pod względem intensywności oraz czasu trwania / 173
- Rozdział VI. Kilka ogólnych wniosków dotyczących najlepszego kierowania naszymi pragnieniami oraz kilka zasad niezbędnych do osiągnięcia szczęścia / 207
Przykłady działania zmysłu moralnego
- Rozdział I. Ogólny opis poszczególnych zmysłów i pragnień, zarówno samolubnych, jak i społecznych / 63
- Rozdział II. O afektach i uczuciach. Naturalne prawa, którym podlega czysty afekt. Złożone doznania uczuciowe oraz ich przyczyny celowe / 87
- Rozdział III. Klasyfikacje afektów i uczuć / 115
- Rozdział IV. O tym, jak dalece mamy władzę nad naszymi poszczególnymi afektami i uczuciami, zarówno by nimi rozporządzać, gdy są już wzbudzone, jak i zapobiegać ich powstaniu oraz kilka uwag o właściwych im
- przedmiotach / 141
- Rozdział V. Porównanie przyjemności i przykrości kilku zmysłów pod względem intensywności oraz czasu trwania / 173
- Rozdział VI. Kilka ogólnych wniosków dotyczących najlepszego kierowania naszymi pragnieniami oraz kilka zasad niezbędnych do osiągnięcia szczęścia / 207
Przykłady działania zmysłu moralnego
- Rozdział I. O charakterze cnoty zgodnej z prawdą lub rozumem / 249
- Rozdział II. Charakter cnoty i przywary, stosowności i niestosowności naszych działań / 281
- Rozdział III. Omówienie przedstawionego przez pana Wollastona znaczenia prawdy jako idei cnoty / 289
- Rozdział IV. Przedstawienie roli rozumu w odniesieniu do cnoty i występku przy założeniu, że idee te otrzymujemy dzięki zmysłowi moralnemu / 309
- Rozdział V. Ukazanie, że w cnocie może zawierać się wszystko, co można rozumieć przez zasługę i co zasługuje na nagrodę przy założeniu, że jest ona postrzegana przez zmysł oraz że jest przedmiotem wyboru dokonywanego na podstawie afektu czy instynktu / 319
- Rozdział VI. Jak dalece wzgląd na Boga jest konieczny do tego, by postępowanie było cnotliwe / 333
Latest posts by Andrzej Zykubek (see all)
- Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE - 23 października 2024
- Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj - 23 października 2024
- Nauka a społeczeństwo. Paradygmat personalistyczny – Agnieszka Lekka-Kowalik - 22 października 2024