Adam Grobler – Epistemologia. Sandwiczowa teoria wiedzy

Książka jest połączeniem bardzo dobrego podręcznika uniwersyteckiego z monografią naukową wysokiej próby. W trakcie lektury czytelnik zapoznaje się, kolejno, z historycznym rodowodem filozoficznych zagadnień dotyczących poznania i sceptycyzmu, koncepcjami percepcji i pamięci, społeczną naturą procedur poznawczych, kwestią uprawomocnienia indukcji, rolą czystego rozumu i czynników apriorycznych w kształtowaniu wiedzy, teoriami prawdy oraz kontrowersjami dotyczącymi pojęcia wiedzy i jego składników.

Adam Grobler. Epistemologia. Sandwiczowa teoria wiedzy

• Autor: Adam Grobler
• ISBN: 97883-242-3558-2
• ISBN e-book: 97883-242-2985-7
• Wydawnictwo Universitas, Kraków 2019
• Liczba stron: 320

[tabs]
[tab title=”O książce”]

Książka Adama Groblera, znakomitego polskiego filozofa analitycznego, w udany sposób łączy systematyczny przegląd problemów i stanowisk epistemologicznych z oryginalnym i inspirującym wkładem autorskim do tej kluczowej dyscypliny filozoficznej. Jest połączeniem bardzo dobrego podręcznika uniwersyteckiego z monografią naukową wysokiej próby. W trakcie lektury czytelnik zapoznaje się, kolejno, z historycznym rodowodem filozoficznych zagadnień dotyczących poznania i sceptycyzmu, koncepcjami percepcji i pamięci, społeczną naturą procedur poznawczych, kwestią uprawomocnienia indukcji, rolą czystego rozumu i czynników apriorycznych w kształtowaniu wiedzy, teoriami prawdy oraz kontrowersjami dotyczącymi pojęcia wiedzy i jego składników. To właśnie w tej ostatniej sprawie Grobler formułuje najwięcej oryginalnych rozwiązań, które zmierzają do pokazania, że klasyczne i jednolite pojęcie wiedzy, według którego prawdziwość jest jej warunkiem koniecznym, powinno zostać zastąpione elastyczną i wielowarstwową „sandwiczową” koncepcją wiedzy, odpowiadającą realiom nabywania wiedzy, jej przypisywania i wykorzystywania. Autor prowadzi swoje wywody w sposób zwięzły i precyzyjny, lecz jednocześnie zrozumiały nie tylko dla zawodowych filozofów, lecz także dla osób bez specjalistycznego wykształcenia filozoficznego. Dokłada też wszelkich starań, aby najnowsze dyskusje i stanowiska epistemologiczne opisywać za pomocą troskliwie dobranej terminologii, zaczerpniętej z rdzennych zasobów języka polskiego.

prof. dr hab. Tadeusz Szubka, Uniwersytet Szczeciński

[/tab]
[tab title=”Spis treści”]

Spis treści

Wstęp

Rozdział pierwszy. Krótka historia problemu źródeł poznania

• 1.1. Sceptycyzm klasyczny
• 1.2. Irracjonalizm
• 1.3. Racjonalizm kartezjański

• 1.3.1. Sceptycyzm metodyczny
• 1.3.2. Natywizm
• 1.3.3. Metoda intuicyjno-dedukcyjna

• 1.4. Empiryzm genetyczny
• 1.5. Dedukcja transcendentalna
• 1.6. Przewrót kopernikański w filozofii i problem granic poznania

Rozdział drugi. Problem percepcji

• 2.1. Realizm bezpośredni i pośredni
• 2.2. Idealizm i fenomenalizm
• 2.3. Dyzjunkcjonizm i ujęcie przysłówkowe
• 2.4. Intencjonalizm
• 2.5. Intencjonalność jako intensjonalność

Rozdział trzeci. Pamięć i świadectwo z drugiej ręki

• 3.1. Pamięć
• 3.2. Świadectwo z drugiej ręki

Rozdział czwarty. Społeczna natura poznania

• 4.1. Inne umysły
• 4.2. Problem niejednomyślności
• 4.2.1. Różnica zdań między równorzędnymi podmiotami
• 4.2.2. Niejednomyślność ekspertów
• 4.3. Zagadnienie podmiotu zbiorowego
• 4.3.1. Sumatywizm i antysumatywizm
• 4.3.2. Epistemologia bez podmiotu poznającego
• 4.3.3. Podmiot poznania naukowego

Rozdział piąty. Problem indukcji

• 5.1. Postawienie problemu
• 5.2. Rozwiązanie za pomocą dedukcji transcendentalnej
• 5.3. Rozwiązania nieepistemiczne
• 5.4. Probabilizm
• 5.4.1. Potwierdzanie
• 5.4.2. Bayesianizm
• 5.5. Hipotetyzm
• 5.5.1. Falsyfikacjonizm
• 5.5.2. Abdukcjonizm
• 5.6. Kompatybilizm

Rozdział szósty. Poznanie a priori

• 6.1. Logicyzm
• 6.2. Konwencjonalizm
• 6.3. Intuicjonizm
• 6.4. Formalizm
• 6.5. Podgryzanie aprioryzmu
• 6.6. Status poznawczy logiki

Rozdział siódmy. Wkład podmiotu

• 7.1. Przekształcenia kantyzmu
• 7.2. Biologiczne a priori
• 7.3. Kulturowe a priori

Rozdział ósmy. Analiza pojęcia wiedzy

• 8.1. Wiedza a mniemanie
• 8.2. Odmiany wiedzy bez mniemania
• 8.3. Problem Gettiera

Rozdział dziewiąty. Pojęcie prawdy

• 9.1. Spor o nośniki prawdy
• 9.2. Główne koncepcje prawdy
• 9.2.1. Koncepcja klasyczna i koncepcje nieklasyczne
• 9.2.2. Realizm i antyrealizm
• 9.2.3. Semantyczna teoria prawdy
• 9.2.4. Inflacjonizm i deflacjonizm
• 9.2.5. Poza inflacjonizmem i deflacjonizmem: prymitywizm, teoria identyczności i pluralizm aletyczny
• 9.3. Aksjomatyczne teorie prawdy i paradoks kłamcy
• 9.3.1. Logika presupozycji oraz zwykły i wzmocniony paradoks kłamcy
• 9.3.2. Teoria Kripkego i przygodne koło kłamców
• 9.3.3. Zbitki prawdziwościowe (truth-value gluts)

Rozdział dziesiąty. Nauka a problem faktywności

• 10.1. Kłopoty z pojęciem „wiedza naukowa”
• 10.2. Odrzucenie warunku prawdziwości
• 10.2.1. Mit czasowników faktywnych
• 10.2.2. Presupozycje, idealizacje i klauzula ceteris paribus w nauce
• 10.2.3. Idealizacje i klauzula ceteris paribus w wiedzy w sensie post-gettierowskim

Rozdział jedenasty. Uzasadnienie

• 11.1. Struktura uzasadniania
• 11.1.1. Fundamentalizm i koherencjonizm
• 11.1.2. Stanowiska kompromisowe
• 11.2. Internalizm i eksternalizm
• 11.3. Epistemologia cnót

Rozdział dwunasty. Od sceptycyzmu do kontekstualizmu pragmatycznego

• 12.1. Zasada epistemicznego domknięcia i jej odrzucenie
• 12.2. Kontekstualizm i zachowanie zasady epistemicznego domknięcia
• 12.2.1. Ulotna wiedza Lewisa
• 12.2.2. Kontekstualizm semantyczny

Rozdział trzynasty. Odchylenie pragmatyczne

• 13.1. Postawienie problemu
• 13.2. Wiedza a przewidywanie
• 13.3. Wiedza a rozumowanie praktyczne
• 13.4. Wnioski z tezy fallibilizmu
• 13.5. Niezależne od praktycznego ryzyka powody dalszych dociekań

Rozdział czternasty. Paradoks loterii

• 14.1. Postawienie problemu
• 14.2. Harman i Sherman o założeniach wiedzy
• 14.3. Zasada epistemicznego domknięcia a zasada transmisji
• 14.4. Pojęcie sądu loteryjnego
• 14.5. Loterie a wywrotność wiedzy
• 14.6. Sądy loteryjne a mechanizmy generowania wiedzy

Rozdział piętnasty. Kontekstualizm bez odchylenia pragmatycznego

• 15.1. Kontekstualizm presupozycyjny a zasada transmisji
• 15.2. Kontekstualizm inferencyjny
• 15.3. Wright o uprawnieniu
• 15.4. Wywrotność presupozycji a problem faktywności

Rozdział szesnasty. Sandwiczowa teoria wiedzy

• 16.1. Przygotowanie sandwicza
• 16.2. Struktura sandwicza
• 16.3. Przypisywanie wiedzy
• 16.4. Aspekty pragmatyczne

Bibliografia

Indeks osób

Indeks rzeczowy

[/tab]
[/tabs]