Języki antropocenu. Ogólnopolska Zdalna Konferencja Naukowa

Od czasu spopularyzowania pojęcia antropocen przez Paula Crutzena i Eugene’a Stoermera zrobiło ono tak dużą karierę, że ogłoszono nawet „zwrot geologiczny” w naukach humanistycznych (Christophe Bonneuil). Choć kategoria zwrotu bywa nadużywana, w tym przypadku wydaje się niezwykle trafna. Przedstawiciele i przedstawicielki nauki o systemie Ziemi podkreślają bowiem, że antropocen stanowi „zerwanie w funkcjonowaniu systemu Ziemi pojętego jako całość” (Clive Hamilton), prowadzące […]

X Ogólnopolski Konkurs Logiczny

Zapraszamy uczniów szkół ponadpodstawowych do wzięcia udziału w Jubileuszowym X Ogólnopolskim Konkursie Logicznym organizowanym przez Wydział Filozofii KUL i Fundację Rozwoju KUL. Konkurs Logiczny ma charakter unikatowy w skali kraju. Jego celem jest rozwój sprawności logicznych u młodzieży szkół ponadpodstawowych oraz popularyzacja wiedzy o logice jako nauce o sposobach jasnego i ścisłego formułowania myśli oraz regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń. Jesteśmy przekonani, że w zmieniającym […]

Jakie znaczenie dla filozofów ma fizyka (nie tylko) kwantowa?

W sobotę, 26 lutego 2022 r. o g. 10.00 zapraszamy na czwarty live na fanpage’u Facebookowym „Filozofuj!” z cyklu „Filozof na kanapie” pt. Jakie znaczenie dla filozofów ma fizyka (nie tylko) kwantowa? Najbliższa rozmowa w redakcji (wokół numeru 1/2022 F! „Rzeczywistość kwantowa”) będzie dotyczyła m.in. tego, czy filozofia ma coś do zaoferowania fizyce, czy świadomość odgrywa jakąś istotną rolę w obserwacji, dlaczego mechanika kwantowa potrzebuje interpretacji, czy demon […]

Elżbieta Drozdowska: Czy mechanika kwantowa wymaga zmiany logiki?

Elżbieta Drozdowska: Czy mechanika kwantowa wymaga zmiany logiki?

Gdy mechanika kwantowa, ze swoim indeterminizmem i niedookreśleniem wartości wielkości fizycznych, ujrzała światło dzienne w latach 20. XX wieku, wielu ludzi sądziło, że przeczy ona zdrowemu rozsądkowi i dotychczasowej fizyce. Pojawiły się nawet podejrzenia, że może ona podważać klasyczną dwuwartościową logikę. Skąd się te przypuszczenia wzięły? I czy przetrwały próbę czasu? Elżbieta Drozdowska: Czy mechanika kwantowa wymaga zmiany logiki? Jednym […]

Big Data in Medieval Europe: Computing Daily Planetary Positions for Multiple Years

Seminarium z historii nauk przyrodniczych i ścisłych, 16 marca 2022 Zapraszamy na pierwsze w semestrze letnim seminarium z historii nauk przyrodniczych i ścisłych, które odbędzie się 16 marca 2022 roku (środa) o godz. 14.00. Prof. Richard Kremer z Dartmouth College, USA i ALFA Project, Paryż wygłosi na platformie wykład Big Data in Medieval Europe: Computing Daily Planetary Positions for Multiple Years. Seminarium odbędzie […]

Część i całość. XVIII Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki

Wydział Fizyki i Wydział Filozoficzny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zapraszają na XVIII Ogólnopolską Konferencję Filozofii Fizyki, która odbędzie się 4 i 5 marca 2022 r. w trybie zdalnym na platformie Teams. Patronat nad konferencją objęły Poznańskie Oddziały: Polskiego Towarzystwa Fizycznego i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Część i całość Program 4 marca (piątek) LINK na I dzień konferencji https://bit.ly/czesc_calosc_piatek 09.00 – otwarcie konferencji – […]

Czy nauka stała się religią?

Nie sposób nie dostrzec specyficznego podejścia do nauki, jakie daje o sobie znać ostatnimi czasy coraz częściej w tzw. opinii publicznej i które coraz wyraźniej uwidacznia się w badaniach ankietowych.Okazuje się, że podejście ludzi nie zajmujących się fachowo badaniami naukowymi wyraźnie zaczyna przypominać podejście religijne, charakteryzujące się takimi cechami jak: istnienia „ezoterycznego” dla większości ludzi języka (matematyka), poczucie „tajemniczości”, […]

Rola matematyków w recepcji teorii względności w Polsce do 1939 r. Seminarium z historii matematyki

Zapraszamy na kolejne kolejne spotkanie Zespołu Historii Matematyki PAN, które odbędzie się, w poniedziałek 7 marca 2022 r. o godz. 12.15. Prof. Paweł Polak (UPJPII) wygłosi referat pod tytułem: Rola matematyków w recepcji teorii względności w Polsce do 1939 r. Spotkanie będzie zdalne – na platformie ZOOM. Meeting ID: 953 4744 9276. Passcode: F8DtEi Streszczenie   Paweł Polak Rola matematyków w recepcji teorii […]

Filozoficzne implikacje kosmologii antropicznej. Międzywarsztatowe Seminarium Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF

Zapraszamy na drugie Międzywarsztatowe Seminarium Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF w dniu 26 marca 2022, g. 10:00. (online – ZOOM) Temat: „Filozoficzne implikacje kosmologii antropicznej” Prelegent: dr hab. Sławomir Leciejewski (UAM) SOBOTA, 26 MARCA 2022 O 10:00 (online – ZOOM: https://us02web.zoom.us/j/88337264540…) W drugiej połowie XX wieku badania z zakresu kosmologii naukowej zaczęto odnosić do faktu istnienia białkowych […]

Naukowy obraz świata u zarania III tysiąclecia – Wojciech Sady

Naukowy obraz świata 01   Naukowy obraz świata 02 Naukowy obraz świata 03 Naukowy obraz świata 04 Naukowy obraz świata 05 Naukowy obraz świata 06 Related posts: Historia nauk przyrodniczych dla humanistów (4-6) – Wojciech Sady Prawdziwość jako kryterium demarkacji Prawdziwość jako kryterium demarkacji Co to jest społeczna epistemologia? Wprowadzenie do nowego nurtu […]

To be (polar, helical) or not to be - ciekłe kryształy i ich niezwykłe struktury

To be (polar, helical) or not to be – ciekłe kryształy i ich niezwykłe struktury

W ramach dorocznego Wykładu im. Aleksandra Jabłońskiego, którego XXXV edycję organizuje 24 lutego Instytut Fizyki UMK, prof. dr hab. Ewa Górecka z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego wygłosi prelekcję „To be (polar, helical) or not to be – ciekłe kryształy i ich niezwykłe struktury”. Typowe molekuły tworzące ciekłe kryształy mają sztywny, wydłużony kształt. Molekuły takie chętnie ustawiają się równolegle do siebie tworząc fazę nematyczną, […]

Część i całość. XVIII Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki

Wydział Fizyki i Wydział Filozoficzny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zapraszają na XVIII Ogólnopolską Konferencję Filozofii Fizyki, która odbędzie się 4 i 5 marca 2022 r. w trybie zdalnym na platformie Teams. Patronat nad konferencją objęły Poznańskie Oddziały: Polskiego Towarzystwa Fizycznego i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Część i całość Program 4 marca (piątek) LINK na I dzień konferencji https://bit.ly/czesc_calosc_piatek 09.00 – otwarcie konferencji – […]

Rzeczywistość kwantowa. Filozofuj! 2022 nr 1 (43)

Filozofię i naukę zawsze napędzało podejrzenie, że nasza wiedza o świecie jest niekompletna. Owa nieufność wobec przekonania o pełnym wyjaśnieniu natury bytu wypływa nie tylko z uświadomienia sobie faktu, że jako istoty ludzkie jesteśmy podatni na błędy poznawcze. Istotną rolę odgrywa tutaj również przeświadczenie, że świat, w którym żyjemy, jest czymś tak wysoce skomplikowanym, że być może nigdy nie będziemy w stanie „zamknąć” go w precyzyjnie zdefiniowanych terminach jakiejkolwiek, nawet najbardziej wyszukanej teorii. To wszystko nie zmienia jednak faktu, że wciąż próbujemy odkryć to, co wydaje się znajdować poza naszym zasięgiem. Gdy dochodzi do takiego odkrycia, najczęściej towarzyszy mu swego rodzaju euforia i naukowy optymizm. Jest on zrozumiały, jeśli udało nam się w końcu ujawnić głęboko ukryty aspekt naszego świata. Często dopiero później zaczynamy sobie zdawać sprawę z tego, że nie jesteśmy w stanie w pełni zrozumieć, co właściwie udało nam się odsłonić. Wydaje się, że z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy zmagamy się z mechaniką kwantową.

„Rzeczywistość kwantowa” to 43. numer „Filozofuj!”, czasopisma popularnonaukowego o filozofii.

Charles H. Bennett – Insights from physics into information theory and vice versa

W cyklu „Nauka bez granic” (Nauka bez granic) zapraszamy na wykład prof. Charlesa H. Bennetta „Insights from physics into information theory and vice versa „oraz na rozmowę bez granic, którą z prof. Bennettem przeprowadził dr Karol Jałochowski. Spotkanie poprowadziła dr inż. Agnieszka Żelazna z Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Lubelskiej. Wydarzenie miało miejsce 23 września 2021 r. w ACKiM UMCS Chatka Żaka podczas XVII Lubelskiego Festiwalu Nauki, […]

Transhumanizm: Geneza, koncepcje, ograniczenia. Publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr. Marcina Garbowskiego

Zgodnie z § 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodach doktorskich, postępowaniu habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz. U. z 2018 r. poz. 261) oraz zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce […]

Prawdziwość jako kryterium demarkacji

Empiryści logiczni i Popper chcieli nauki oczyszczonej z metafizyki. Kuhn (1962) wykazał, że bez metafizyki – czyli empirycznie niesprawdzalnych założeń – nie ma nauki. Wykorzystali to m.in. kreacjoniści „naukowi”, którzy twierdzili, że teoria ewolucji wydaje się lepsza od teorii rozumnego projektanta tylko dlatego, że wcześniej przyjęto metafizyczne założenia naturalistyczne. Mahner (2007) odpowiedział na to, że istnieje „dobra” metafizyka i to ona czyni dany system przekonań naukowym. A zatem o naukowości ma decydować to, co teoria (milcząco) twierdzi o świecie, ale co jest empirycznie niesprawdzalne.

Tymczasem – i tego twierdzenia będę bronił – bardzo wiele z tego, co naukowcy twierdzą o świecie, jest prawdą – w sensie zgodności z rzeczywistością. Mało tego, właśnie dzięki systematyczności badań wiemy, że jest prawdą.

Naukowe są, w pierwszym rzędzie, nie teorie, ale prace badawcze. Naukowość teorii jest pochodna względem naukowości badań: teorie są naukowe, jeśli mają udane – naukowe – zastosowania. Badania każdorazowo oparte są na już posiadanej wiedzy. Naukowe są badania, w trakcie których układy eksperymentalne buduje się w oparciu o twierdzenia, o których wiemy, że są prawdziwe, a nowe twierdzenia wywnioskowuje się z tamtych twierdzeń i nowych wyników eksperymentów. A jeśli używamy założeń, których prawdziwość nie jest nam znana, to badania są naukowe, jeśli jasno zdajemy sobie z tego sprawę i uwzględniamy to gdy ogłaszamy wyniki swoich badań.

Zapraszamy do udziału w zdalnym posiedzeniu seminarium „Filozoficznych problemów wiedzy” w dniu 25 lutego br., godz. 11:30, w czasie którego referat nt. Prawdziwość jako kryterium demarkacji wygłosi Prof. Wojciech Sady (UŚ, Katowice).

Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu – William Dembski i Michael Ruse (red.)

William Dembski i Michael Ruse przedstawiają wyczerpujący i wyważony przegląd debaty dotyczącej biologicznych początków – kontrowersyjnej dialektyki toczonej od czasu publikacji książki Darwina O powstawaniu gatunków w 1859 roku. Czy obecność projektu w organizmach jest rezultatem niekierowanych sił przyrodniczych? Czy może jednak mamy do czynienia z zamysłem i teleologią, a jeżeli tak, to czy ten projekt jest wykrywalny empirycznie, a tym samym podlega badaniom naukowym? Zasadniczo […]

The Vienna Circle and the Lvov-Warsaw School. Online Workshop in the History of Logic and Analytic Philosophy

The Vienna Circle and the Lvov-Warsaw School Online Workshop in the History of Logic and Analytic Philosophy February 12-13, 2022 Link to all sessions: https://us02web.zoom.us/j/89948844838   The Worksop presents two groups of early analytic philosophy: the Lvov-Warsaw School and the Vienna Circle as well as interactions between them. It is an event accompanying the […]

Prawdziwość jako kryterium demarkacji

Empiryści logiczni i Popper chcieli nauki oczyszczonej z metafizyki. Kuhn (1962) wykazał, że bez metafizyki – czyli empirycznie niesprawdzalnych założeń – nie ma nauki. Wykorzystali to m.in. kreacjoniści „naukowi”, którzy twierdzili, że teoria ewolucji wydaje się lepsza od teorii rozumnego projektanta tylko dlatego, że wcześniej przyjęto metafizyczne założenia naturalistyczne. Mahner (2007) odpowiedział na to, że istnieje „dobra” metafizyka i to ona czyni dany system przekonań naukowym. A zatem o naukowości ma decydować to, co teoria (milcząco) twierdzi o świecie, ale co jest empirycznie niesprawdzalne. […]

Tymczasem – i tego twierdzenia będę bronił – bardzo wiele z tego, co naukowcy twierdzą o świecie, jest prawdą – w sensie zgodności z rzeczywistością. Mało tego, właśnie dzięki systematyczności badań wiemy, że jest prawdą.

Naukowe są, w pierwszym rzędzie, nie teorie, ale prace badawcze. Naukowość teorii jest pochodna względem naukowości badań: teorie są naukowe, jeśli mają udane – naukowe – zastosowania. Badania każdorazowo oparte są na już posiadanej wiedzy. Naukowe są badania, w trakcie których układy eksperymentalne buduje się w oparciu o twierdzenia, o których wiemy, że są prawdziwe, a nowe twierdzenia wywnioskowuje się z tamtych twierdzeń i nowych wyników eksperymentów. A jeśli używamy założeń, których prawdziwość nie jest nam znana, to badania są naukowe, jeśli jasno zdajemy sobie z tego sprawę i uwzględniamy to gdy ogłaszamy wyniki swoich badań.

Zapraszamy do udziału w zdalnym posiedzeniu seminarium „Filozoficznych problemów wiedzy” w dniu 25 lutego br., godz. 11:30, w czasie którego referat nt. Prawdziwość jako kryterium demarkacji wygłosi Prof. Wojciech Sady (UŚ, Katowice).