Fizyka a zjawiska losowe – Michał Eckstein

  Komisja Filozofii Nauk PAU zaprasza na hybrydowe posiedzenie naukowe, które odbędzie się 17 marca (poniedziałek) 2025 o godz. 16.30 w Sali im. Karoliny Lanckorońskiej PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie oraz na platformie ZOOM dr hab. Michał Eckstein Instytut Fizyki Teoretycznej Uniwersytet Jagielloński Fizyka a zjawiska losowe.         Related posts: Geometria nieprzemienna – język grawitacji kwantowej? Matematyka a transcendencja […]

Godność osoby ludzkiej a humanizacja zwierząt – konferencja i debata

Człowiek od zawsze budował bliskie relacje ze zwierzętami. Od kilku lat obserwujemy zjawisko nadawania zwierzętom cech osobowych. Czym jest bambinizacja zwierząt? Tym ważnym i złożonym zagadnieniom poświęcona zostanie konferencja „Godność osoby ludzkiej a humanizacja zwierząt”, która rozpocznie się 19 marca o godzinie 9.00 w auli C1031 Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Konferencja skierowana jest przede wszystkim do młodych ludzi: studentów i osób planujących założenie rodziny. W konferencji wezmą […]

Racjonalność wiary w Boga – Alvin Plantinga, Philip L. Quinn

Niniejszy tom jest zapisem dyskusji dwóch analitycznych filozofów religii, Alvina Plantingi i Philipa L. Quinna, jaka toczyła się na przestrzeni dekady ubiegłego wieku. Dyskusję otwiera obszerny esej Plantingi Rozum a wiara w Boga, który ukazał się pierwotnie w roku 1983, a zamyka ją polemiczny tekst Quinna z roku 1993. Składające się na tę debatę eseje były dotychczas dostępne w formie rozproszonej i zostały […]

Teologia naturalna? Religioznawstwo kognitywne a dowody na istnienie Boga

Czy złożoność świata przyrody świadczy o istnieniu inteligentnego projektanta? Czy pewne niezwykłe zdarzenia są cudami, za którymi stoi siła wyższa? Czy wszechświat ma osobową przyczynę? – na te i inne pytania od wieków stara się odpowiedzieć teologia naturalna, która dąży do rozumowego poznania istnienia i natury Boga. De Cruz i De Smedt analizują poznawcze podstawy pięciu znanych argumentów za istnieniem Boga: argumentu z projektu, argumentu kosmologicznego, argumentu moralnego, argumentu […]

Listy 1911-1932 Maria Skłodowska-Curie / Albert Einstein

Korespondencja dwójki wybitnych uczonych pozwala zajrzeć w ich wzajemne relacje oparte na szczerym podziwie, szacunku i przyjaźni. W 32 listach Skłodowska i Einstein prowadzą dyskusje o swoich badaniach oraz sytuacji nauki europejskiej, ale też opisują codzienne sprawy dzieląc się osobistymi przemyśleniami. „Opublikowanie po raz pierwszy korespondencji Marii Skłodowskiej-Curie z Albertem Einsteinem to wydarzenie przełomowe. Ze szczególnym wzruszeniem czytamy te listy, wymieniane na przestrzeni ponad […]

Kwantowy umysł. Hipoteza Penrosea – Hameroffa – Jacek Kurzepa

Zapraszamy na posiedzenie naukowe Komisji Filozofii Przyrody Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, które odbędzie się 5 marca (środa) 2025 r. o godzinie 14.00 w sali C 220. Na posiedzeniu naukowym prof. Jacek Kurzepa wygłosi referat pt. Kwantowy umysł. Hipoteza Penrosea – Hameroffa.         Related posts: Jak biologia ewolucyjna pomaga nam […]

Natura i struktura czasu absolutnego – Jan Czerniawski

Komisja Astrofizyki PAU zaprasza na posiedzenie naukowe, które odbędzie się 7 marca (piątek) 2025 o godz. 17.00 w Sali im. Karoliny Lanckorońskiej PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie, podczas którego dr hab. Jan Czerniawski, prof. UJ Instytut Filozofii UJ wygłosi wykład pt. Natura i struktura czasu absolutnego.   Related posts: Spotkania z Astronomią – Exoplanets: The Search for New Worlds Geometria nieprzemienna […]

Od embriologii do… Filozofia i historiografia nauki

Serdecznie zapraszamy na kolejne z cyklu kameralnych sympozjów Avantu: „Od embriologii do… Filozofia i historiografia nauki”. Punktem wyjścia do dyskusji w jego pierwszej części będzie opublikowana niedawno praca Embriologia w epoce baroku i rokoko Tadeusza Bilikiewicza w przekładzie i opracowaniu naukowym Artura Koterskiego. Pokazuje ona, jak barokowe ideały nauki kształtowały sposób prowadzenia badań, a jednocześnie prezentuje perspektywę socjologii nauki w pracy […]

Leksykon terminów archeologicznych

Leksykon terminów archeologicznych stanowi kompendium najważniejszych terminów, pojęć i kategorii badawczych definiujących ramy konceptualizacyjne polskiej archeologii początków XXI wieku. Ma charakter w pełni nowatorski i jest pierwszą tego typu publikacją w polskim środowisku archeologicznym. Zarysowując kolejne etapy procesu badawczego, takie jak konceptualizacje przeszłości, zakresy tematyczne badań, proces badawczy, metody i obecność archeologii we współczesności, ukazuje dojrzałość, oryginalność […]

Złota liczba. Rytuały i rytmy pitagorejskie w rozwoju cywilizacji zachodniej

Dlaczego w świecie organizmów żywych figurą geometryczną najczęściej spotykaną jest pięciokąt, w nieożywionym zaś – sześciokąt? Dlaczego nie tylko dzieła kunsztu ludzkiego, ale i twory przyrody wykazują w swej budowie określone proporcje liczbowe? Czy to przypadek, że te proporcje wyrażają się bardzo często „złotą liczbą” 1,618 i że napotykamy je zarówno w ciele ludzkim, jak i w egipskich piramidach? Czy rację mieli starożytni greccy mędrcy twierdzący, że fundamentem struktury […]

SEMINARIUM „Matematyczne i informatyczne granice algorytmiczności”, 30.01.2025

Centrum Studiów Zaawansowanych wraz z Wydziałem Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej zapraszają na cykl seminariów poświęconych podstawom inteligencji obliczeniowej. Dziedzina inteligencji obliczeniowej bije rekordy popularności. Jej postęp widzimy zarówno w nowych polach zastosowań jak i coraz to doskonalszych algorytmach. Rozwój jest szybki i fascynujący – na przecięciu matematyki i informatyki powstał obszar wiedzy, o którym można powiedzieć, że wpływa (prawie) na każdego […]

Filozoficzne podstawy prawa karnego ery robotów – metodologiczne wyzwania

Komisja Filozofii Nauk PAU zaprasza na hybrydowe posiedzenie naukowe, które odbędzie się 17 lutego (poniedziałek) 2025 o godz. 16.00 w Sali im. Karoliny Lanckorońskiej PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie oraz na platformie ZOOM dr hab. Kamil Mamak Katedra Prawa Karnego Uniwersytet Jagielloński Filozoficzne podstawy prawa karnego ery robotów – metodologiczne wyzwania   Related posts: Leszek Sokołowski 1948−2024 Autonomia i nieredukowalność filozofii […]

+ Ks. Prof. Zygmunt Hajduk SDS

Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego z wielkim żalem i smutkiem żegna Księdza Profesora Zygmunta Hajduka – cichego i skromnego Mistrza, który wciąż oddziałuje na środowisko filozofów, metodologów nauki i przyrodników w całej Polsce.
Żegnamy Autora wyrafinowanych i niekiedy niełatwych w odbiorze publikacji, wyrozumiałego Recenzenta wielu książek i artykułów, prac dyplomowych, doktoratów, habilitacji i postępowań profesorskich, spolegliwego i troskliwego Promotora, Opiekuna i Mentora, współczującego i empatycznego Prodziekana. Żegnamy naszego Przyjaciela.

Biologia potoczna: jak intuicje kształtują nasze rozumienie świata żywego

Instytut Filozofii oraz Instytut Psychologii KUL zapraszają do udziału w Seminarium z Antropologii Porównawczej. W roku akademickim 2024/25 tematem przewodnim jest myślenie zdroworozsądkowe i ontologie potoczne ujęte z perspektywy kognitywistycznej i psychologicznej. Najbliższe spotkanie odbędzie się 22 stycznia 2025 r. o godz. 17:00. Dr Anna Dutkowska wygłosi referat pt. Biologia potoczna: jak intuicje kształtują nasze rozumienie świata żywego. MS Teams: ID SPOTKANIA: 373 881 […]

Poznawanie przyrody i filozofia. Wybrane zagadnienia filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa

Niniejsza publikacja zarówno pod względem merytorycznym, jak i sposobu filozofowania […] zawiera przegląd tematów badań prowadzonych aktualnie przez obecnych oraz emerytowanych, choć nadal aktywnych naukowo, pracowników Katedry Filozofii Przyrody Instytutu Filozofii UKSW w Warszawie, będącej spadko­bierczynią Sekcji Filozofii Przyrody UKSW, funkcjonującej do 2019 roku. Autorzy opublikowanych opracowań uczestniczą w regularnych spotkaniach naukowych, organizowanych w ramach działalności Katedry Filozofii Przyrody, w trakcie których są prezentowane i poddawane dyskusji wyniki prowadzonych przez nich badań. To właśnie z tych prezentacji i dyskusji zrodził się pomysł niniejszej publikacji, której celem jest przedstawienie panoramy zagadnień podejmowanych aktualnie przez uczestników wspomnianych spotkań.

Poszczególne rozdziały poświęcone zostały rozmaitym tematom z zakresu filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, ujętym zarówno w perspektywie badań historycznych, jak i przedmiotowych. Ich wspólnym mianownikiem jest poszukiwanie i ukazywanie związków, zachodzących między dawnym oraz współczesnym przyrodoznawstwem a filozofią. Autorzy opracowań są przekonani, że wobec rozwoju nauk przyrodniczych istnieje potrzeba wskazy­wania na ich wieloraki związek z filozofią oraz podkreślania nieredukowalnej obecności problematyki filozoficznej w badaniach naukowych. Wciąż bowiem w powszechnej świadomości zwłaszcza młodych przyrodników utrwala się przekonanie, że nauka to coś, co obywa się bez jakiejkolwiek filozofii.

Metafizyka jako filozofia konieczna? Status metafizyki współcześnie

Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Koło Naukowe Filozofii Stosowanej mają zaszczyt zaprosić na konferencję naukową „Metafizyka jako filozofia konieczna? Status metafizyki współcześnie”, która odbędzie się w Instytucie Filozofii, w sali 134, w dniach 24-25 stycznia 2025 roku. Podczas dwóch dni referaty wygłoszą zarówno członkowie Instytutu Filozofii UWr, jak i goście z innych ośrodków, w tym m.in. prof. dr hab. Maciej Manikowski, prof. PWr […]

17 stycznia 2025 r. zmarł Ks. Prof. Zygmunt Hajduk

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 17 stycznia 2025 r. w Mikołowie zmarł Ks. Prof. Zygmunt Hajduk, wybitny metodolog, kapłan i nauczyciel akademicki, którego życie było nieodłącznie związane z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.

Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się we wtorek, 21 stycznia 2025 r. o godz. 11.00 w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Zbawiciela w Mikołowie.

O godz. 10.30 rozpocznie się różaniec w intencji Zmarłego Księdza Profesora.

Po Mszy św. ciało Zmarłego zostanie złożone w grobowcu zakonnym OO. Salwatorianów na Cmentarzu Parafialnym w Mikołowie.

Autonomia i nieredukowalność filozofii chemii – wybrane zagadnienia

Komisja Filozofii Nauk PAU zaprasza na hybrydowe posiedzenie naukowe, które odbędzie się 20 stycznia (poniedziałek) 2025 o godz. 16.00 w Sali im. Karoliny Lanckorońskiej PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie oraz na platformie ZOOM prof. dr hab. Andrzej Koleżyński Katedra Chemii Krzemianów i Związków Wielkocząsteczkowych Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Autonomia i nieredukowalność filozofii chemii – wybrane zagadnienia     Related posts: […]

Spory moralne. Słowniki społeczne, Tom X

Nie dopracowała się etyka żadnej uniwersalnej metody rozstrzygania sporów moralnych. Choć wymyślono wiele ciekawych sposobów argumentacji etycznej, to również i w tej kwestii istnieje znaczna dowolność polegająca na tym, że jednych określone argumenty przekonują, innych nie. Już Arystoteles wskazywał, że w etyce musimy pożegnać się marzeniem o ścisłości, a już szczególnie takiej, jaka obowiązuje w naukach przyrodniczych. Sądy etyczne dotyczą ludzkiego działania, a ono nie jest do końca przewidywalne. Nie jesteśmy w stanie w stu procentach przewidzieć, jak ktoś się zachowa w danej sytuacji i jaką regułę praktyczną uzna za obowiązujący drogowskaz swojego działania. Sytuacje sporów moralnych mają nierzadko charakter patowy. W związku z tym warto postawić pytanie: czy w etyce chodzi o to, aby kogoś przekonywać i nawracać na swoje poglądy? Czy może powinniśmy poprzestać na nieudolnych próbach zrozumienia bez podejmowania czasem beznadziejnych wysiłków przeciągnięcia interlokutora na swoje stanowisko?

Transhumanizm. Od przodków do awatarów

Jakie są potencjalne skutki klonowania umysłu?  Ektogeneza to prowokacja czy przyszłość reprodukcji?  Jak transhumaniści kreują pokrewieństwo i płeć w post-ludzkiej przyszłości?  Transhumanizm jest zjawiskiem tak popularnym, że wydaje się obecny wszędzie. Jego wpływ można dostrzec w serialach telewizyjnych, takich jak Westworld, w programie SpaceX i autonomicznych pojazdach Elona Muska, a także w próbach wykorzystania przez wojsko nowych technologii do zwiększenia zdolności poznawczych żołnierzy na polu […]