Jeden z wiodących filozofów umysłu jasno, lecz prowokująco argumentuje na rzecz całkowicie nowej teorii świadomości: panpsychizmu.
Zrozumienie, w jaki sposób mózg wytwarza świadomość, to jedno z największych wyzwań współczesnej nauki. Część filozofów twierdzi, że świadomość to coś nadprogramowego, czego nie da się sprowadzić do fizycznej maszynerii mózgu. Inni uważają, że wyjaśnienie świadomości wymaga jedynie konsekwentnego wykorzystania metod, jakimi naukowcy posługiwali się do tej pory. Jeszcze inni utrzymują, że tej zagadki nie sposób rozwiązać. Nic dziwnego: próbom wyjaśnienia świadomości w ramach obecnego schematu naukowego poświęcono wiele dziesięcioleci badań. Jak dotąd – bez większych sukcesów.
Philip Goff proponuje teorię, która daje nadzieję na rozwikłanie tej zagadki. Wychodząc od namysłu nad filozoficznym zapleczem nowożytnej nauki oraz odwołując się do wydanych na początku XX wieku prac Arthura Eddingtona i Bertranda Russella, Goff argumentuje na rzecz panpsychizmu: teorii, w myśl której świadomość nie ogranicza się wyłącznie do istot biologicznych, lecz stanowi podstawową cechę całej fizycznej materii – od cząstek subatomowych do ludzkiego mózgu. Jego książka to pierwszy krok na nowej drodze, prowadzącej do sformułowania ostatecznej teorii ludzkiej świadomości.
Książka poświęcona jest prezentacji współczesnej dyskusji na temat natury umysłu i w szczególności argumentacji za stanowiskiem panpsychicznym, którego główną tezą jest, że świadomość stanowi powszechną i fundamentalną własność materii, a nie jest tylko związana ze szczególnymi funkcjami wyższych organizmów. Tytułowy błąd Galileusza polegał na promowaniu czysto ilościowego modelu badań naukowych. Paradygmat ten wyrósł z pierwszych sukcesów metod matematycznych w naukach przyrodniczych i umocnił się w ciągu ostatnich wieków, pozostawiając jakościowe aspekty relacji do świata (świadome doświadczenie) w postaci pewnej luki eksplanacyjnej, zagadki. Autor dyskutuje wynikające z tego paradygmatu spory pomiędzy różnymi odmianami materializmu i dualizmu. Przekonuje, że stanowisko panpsychiczne, choć nie jest jeszcze w wielu ważnych punktach wsparte naukowo, jest właściwą ramą pojęciową dla dalszych badań. […]Dla zainteresowanego filozofią umysłu i kognitywistyką czytelnika polskiego książka ta będzie lekturą nową i inspirującą. Napisana jest w popularnym stylu, lecz jej autor odróżnia elementy dobrze ugruntowane naukowo od deklaracji programowych. Tłumacz książki bardzo dobrze poradził sobie z połączeniem lekkiego stylu i rzetelnej naukowej treści. […]
Błąd Galileusza
Fundamenty nowej nauki o świadomości
- Tytuł oryginalny: Galileo’s Error: Foundations for a New Science of Consciousness
Warszawa, 1, 2022
Autor: Philip Goff
Tłumacz: Jacek Jarocki
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Data premiery: 21.01.2022
- EAN:9788301220150
- Liczba stron:240
Spis treści
- W jaki sposób Galileusz stworzył problem świadomości | 9
- W końcu nam się uda… | 12
- Czym w ogóle jest „nauka”? | 18
- Filozoficzne podstawy nauki | 21
- Błąd Galileusza | 28
- Czy w maszynie jest duch? | 33
- Problem oddziaływania | 36
- Dualizm naturalistyczny | 39
- Czy nauka dowiodła, iż rzeczywistość jest całkowicie fizyczna? 46
- Na ratunek – mechanika kwantowa? | 49
- Doniosłość prostoty | 59
- Czy fizyka może wyjaśnić świadomość? | 63
- Jaki sens ma filozofia? | 64
- Zabójstwo własnego dziadka | 68
- Największy filozof w historii | 71
- Jak to jest być nietoperzem? | 75
- Opowieść o Marii z czarno-białego pokoju | 78
- Eksperyment myślowy z Marii w czarno-białym pokoju | 80
- Niebieskie banany i żółte pomidory | 85
- Atak zombie na filozofię umysłu | 96
- Czy świadomość jest złudzeniem? | 107
- Czy komputery potrafią myśleć? | 110
- Wracając do iluzjonizmu… | 114
- Dodatek techniczny A; Czy potrzebujemy wyjaśniać świadomość? | 118
- Jak rozwiązać problem świadomości | 121
- Zaginione w międzywojniu… | 128
- Dlaczego fizyka mówi mniej niż ci się zdaje | 133
- Ku szerszej koncepcji nauki | 139
- Postawienie problemu świadomości na głowie | 140
- Zmiana kulturowa | 148
- Składanie umysłów | 154
- Podzielony mózg | 159
- Czy splątanie kwantowe może nam pomóc w zrozumieniu umysłowego połączenia? | 165
- Eksperyment Bella | 169
- Wracając do problemu połączenia… | 171
- Który trudny problem to najtrudniejszy z trudnych problemów? | 182
- Manifest post-Galileuszowej nauki o świadomości | 184
- Dodatek techniczny B: Dlaczego potrzebujemy wewnętrznych natur? | 187
- Świadomość a sens życia | 195
- Kryzys klimatyczny | 196
- Czy naprawdę jesteśmy wolni? | 208
- Duchowość znaturalizowana | 219
- Wszechświat sensu | 231
Bibliografia | 233
- Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE - 23 października 2024
- Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj - 23 października 2024
- Nauka a społeczeństwo. Paradygmat personalistyczny – Agnieszka Lekka-Kowalik - 22 października 2024
