Kategoria: książka

Wyjątkowa planeta. Dlaczego nasze położenie w Kosmosie umożliwia odkrycia naukowe

Amerykański astronom Carl Sagan pisał, że Ziemia jest niczym niewyróżniającą się „małą błękitną kropką”. Pogląd Sagana jest zgodny z zasadą kopernikańską, według której życie we Wszechświecie jest zjawiskiem powszechnym. Autorzy Wyjątkowej planety przedstawią argumenty przemawiające za stanowiskiem przeciwnym. Utrzymują, że inteligentne życie to coś niezwykłego i dlatego Ziemia jest uważana przez nich za planetę wyjątkową. Autorami książki Wyjątkowa planeta. Dlaczego […]

Planetoidy w świetle współczesnych koncepcji filozoficznych. Studia z epistemologii historycznej - Zenon Roskal

Planetoidy w świetle współczesnych koncepcji filozoficznych. Studia z epistemologii historycznej – Zenon Roskal

Planetoidy to jeden z głównych celów badawczych astronomii planetarnej, ale zarazem terra incognita w filozofii. Poznaniu naukowemu tych obiektów praktycznie nie towarzyszy refleksja filozoficzna. Tymczasem jest wiele problemów, które z powodzeniem mogłyby być eksplorowane nie tylko przez filozofię nauki czy metodologię poznania naukowego, ale także przez filozofię języka czy ontologię przyrodniczą. W niniejszej pracy, z pespektywy poznawczej epistemologii historycznej, podejmowane są takie zadania jak precyzacja pojęcia […]

Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej. Ujęcie transdyscyplinarne

Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej. Ujęcie transdyscyplinarne

Człowiek jest istotą cielesną – istnieje w ciele, przez ciało poznaje świat i kształtuje otoczenie, nawiązuje relacje z innymi, wyraża swoje uczucia i emocje oraz doświadcza siebie. W ciele pracuje i odpoczywa. Z niego czerpie siły pozwalające zmieniać środowisko, w którym żyje, ale jest ono również źródłem słabości wskazującej na ograniczenia ludzkiej kondycji. Stanowi granicę pomiędzy zewnętrznym otoczeniem a światem przeżyć wewnętrznych. Na co dzień […]

Lubelska Szkoła Filozoficzna. Historia – koncepcje – spory

Stanisław Kamiński w haśle Filozofia opublikowanym w Encyklopedii katolickiej przed 30 laty składa deklarację ideową lubelskiej szkoły filozoficznej co do społecznej roli filozofii:

Najgłębsze i trafne merytorycznie poznanie świata tudzież hierarchii wartości jest nieodzowne do właściwego dla człowieka działania kulturotwórczego. Filozofia winna służyć tu za przewodnika, gdyż wskazuje i ostatecznie uzasadnia w porządku ontycznym, dlaczego ma preferować określone zachowania wartościotwórcze, oraz jednolicie rozwiązuje problemy wykraczające poza poszczególne dziedziny kultury (religię, moralność, naukę i sztukę), a wreszcie dostarcza środków do zrozumienia jej przemian i kryteriów oceny jej osiągnięć. Filozofia stanowi przeto jakby samoświadomość kultury; przenika ją całą, lecz nie redukuje się do żadnej z jej dziedzin oraz teoretycznie tak je scala, by człowiek mógł harmonijnie i w pełni się doskonalić; tworzy on bowiem kulturę, ale i sam jest przez nią formowany; dlatego filozofia powinna przyczyniać się do personalistycznego charakteru kultury […], ukazując, jak ma być godna człowieka i jak najlepiej służyć jego rozwojowi. Służebne funkcje filozofii wobec kultury są jednocześnie służbą człowiekowi (filozofia zaspokaja najgłębsze aspiracje intelektualne człowieka), dlatego kryzysy kultury tak ściśle wiążą się z kryzysami filozofii i obniżeniem poszanowania godności człowieka.

Lubelska szkoła filozoficzna w porównaniach

Lubelska szkoła filozoficzna w porównaniach

W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku grupa filozofów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego ukształtowała środowisko, które – ze względu na powiązania personalno-dydaktyczne oraz wspólny program uprawiania filozofii – można nazwać szkołą filozoficzną. Szkołę tę przyjęło się określać mianem lubelskiej szkoły filozoficznej (LSF) bądź (dla wyakcentowania niektórych jej cech) lubelskiej szkoły filozofii klasycznej lub też lubelskiej szkoły filozofii realistycznej. […]

Bóg, czas i wolność. Wokół problemu przyszłych zdarzeń przygodnych

Zgodnie z popularnym stwierdzeniem Bertranda Russella „w filozofii rzecz polega na tym, by zacząć od czegoś tak prostego, że wydaje się niewarte wypowiedzenia, a skończyć na czymś tak paradoksalnym, że nikt w to nie uwierzy”. Zagadnienie przyszłych zdarzeń przygodnych (łac. futura contingentia), któremu poświęcona jest niniejsza książka, jest dobitną ilustracją tej myśli. Jednocześnie świadczy jednak o tym, że paradoks czai się już w zaułkach samego zdrowego rozsądku. Problem […]

Między fizyką a filozofią. Filozofia przyrody i filozofia fizyki w pismach Mariana Smoluchowskiego - Grzanka Jan

Między fizyką a filozofią. Filozofia przyrody i filozofia fizyki w pismach Mariana Smoluchowskiego – Jan Grzanka

Marian Smoluchowski jest jednym z najczęściej cytowanych polskich naukowców – Web of Science określa liczbę cytowań jego prac w okresie od 1894 do 2014 roku na 7235 (Maria Curie-Skłodowska była w tym czasie cytowana 1582 razy). Regularnie przywoływane są równania dotyczące teorii procesów stochastycznych, a równanie ciągłości Smoluchowskiego stosowane jest w opisach procesów sedymentacji i koagulacji. Jego badania dotyczące ruchów […]

Wynalazek nowoczesnego serca. Filozoficzne źródła współczesnego myślenia o emocjach - Karolina Wigura

Wynalazek nowoczesnego serca – Karolina Wigura

Autorka błyskotliwie i jasno rekonstruuje, jak definiowano emocje oraz w jaki sposób umieszczano je w szerszym myśleniu na temat świata i moralności; jakie prezentowano typologie emocji; jak tłumaczono ich pochodzenie; jak opisywano ich związek z rozumem. To wielka praca i wielki wyczyn autorki (…), potrafiła na trzystu stronach swej opowieści przeprowadzić czytelnika po szlakach i bezdrożach myśli Platona i Tukidydesa, Jamesa i Darwina, Hobbesa i Spinozy, […]

Epistemologia – Stanisław Judycki

Nadzwyczajna publikacja, stanowiąca jedno z najdonioślejszych i najbardziej kompleksowych w polskiej literaturze przedmiotu omówień tego działu filozofii, którym jest teoria poznania. Wyczerpująco przedstawia poszczególne zagadnienia epistemologii oraz rozmaite podejścia, przyjmowane przez ludzi względem poznawanych przedmiotów. Co istotne, oprócz ogromnej erudycji i nowatorskich koncepcji autora, cechuje się ona zarazem wielką przystępnością, pozwalającą skorzystać z tej książki również osobom niemającym ściśle filozoficznego […]

Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności

Od lat oczekiwany, kompleksowy podręcznik historii fizyki, który wypełnił lukę w tym zakresie nie tylko w piśmiennictwie polskim, ale również światowym. Powstał na bazie wykładów prowadzonych od około 30 lat przez prof. Andrzeja K. Wróblewskiego na Uniwersytecie Warszawskim. W książce omówiono główne ścieżki rozwoju fizyki, począwszy od cywilizacji starożytnych, aż po osiągnięcia fizyki współczesnej. Doskonała prezentacja rozwoju idei naukowych z zakresu fizyki przedstawiona jest na tle historii nauki, […]

Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce - Wojciech Sady

Struktura rewolucji relatywistycznej i kwantowej w fizyce – Wojciech Sady

Filozofowie nauki, epistemolodzy i kognitywiści znajdą w tej książce oryginalne w skali światowej wyjaśnienie, jak – wbrew temu, że nasze myślenie jest kształtowane przez przyswojone style myślowe – doszło do dwóch wielkich rewolucji w fizyce. Wyjaśnienie to zostało szczegółowo zilustrowane materiałem historycznym. Prowadzone rozważania będą zrozumiałe również dla tych, którzy nie posiadając odpowiedniego wykształcenia, nie będą rozumieli części przytoczonych w tekście równań matematycznych. […]

Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego Ziemi – Jan Wójcik

  Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego Ziemi to syntetyczne ujęcie całokształtu problemów związanych z wpływem działalności człowieka na środowisko przyrodnicze Ziemi w aspektach: przestrzennym i czasowym (lokalnym, regionalnym i globalnym oraz trwałym i przejściowym). Autor wskazuje związki i zależności, jakie występują między działalnością człowieka, a stanem środowiska przyrodniczego oraz przemianami zachodzącymi w środowisku przyrodniczym i ich tendencji uwarunkowanych antropopresją, ilustrowanych licznymi przykładami Zasadnicza część […]

Prawda i życie - Michael Patrick Lynch

Prawda i życie – Michael Patrick Lynch

Michael Patrick Lynch broni prawdy obiektywnej jako jednej z podstawowych wartości w życiu każdego człowieka. Konstruuje „cztery truizmy” o prawdzie, dzięki którym diagnozuje źródła naszego cynizmu w stosunku do jej wartości. Jednocześnie przekonuje, dlaczego właśnie teraz – w świecie, w którym media, politycy i biznesmeni zniekształcają rzeczywistość – prawda powinna być dla nas szczególnie ważna. Cynizm wobec wartości prawdy zawsze […]

Przygody idei - Alfred North Whitehead

Przygody idei – Alfred North Whitehead

Przygody idei to ostatnia spośród trzech najważniejszych filozoficznych książek Alfreda Northa Whiteheada i prawdopodobnie najbardziej przystępna wykładnia jego dojrzałej filozofii. W części II i III Whitehead syntetycznie streszcza swoją filozofię przyrody i metafizykę, które w części I aplikuje do wyjaśnienia czynników umożliwiających powstawanie cywilizacji. Najważniejszym z nich jest stopniowe zastępowanie w relacjach międzyludzkich fizycznej siły przez perswazję. W części IV Whitehead wyodrębnia idee wyznaczające łącznie kształt […]

Filozofia kontra świat. Moralny wymiar sensacji - David Edmonds

Filozofia kontra świat. Moralny wymiar sensacji – David Edmonds

Filozofia kontra świat Moralny wymiar sensacji Etyka praktyczna wobec głośnych spraw medialnych Codzienne wiadomości zawierają sensacyjne historie z całego świata – historie, które prowokują do zadawania sobie złożonych pytań moralnych. W tej książce zespół filozofów związanych z Centrum Etyki Praktycznej Uehiro, działającym przy Uniwersytecie w Oksfordzie, podejmuje szeroki zakres spornych zagadnień etycznych – od zabawnych po szokujące – […]

Wiara - racjonalna czy naiwna?

Wiara – racjonalna czy naiwna? Filozof broni chrześcijaństwa – Stephen T. Davis

Czy istnieje prawda obiektywna? Dlaczego mielibyśmy wierzyć w Boga? Czy ewolucja przeczy chrześcijaństwu? Czy zło i cierpienie dowodzą, że Bóg nie istnieje? Czy neurobiologia może wyjaśnić rzekome doświadczenia religijne? Czy możemy być w pełni szczęśliwi bez Boga? Jak odnaleźć Boga i stworzyć z nim trwałą relację? Te pytania stanowią punkt wyjścia dla Stephena T. Davisa, który jako praktyk – profesor filozofii, ma świadomość, że ludziom wierzącym nie jest łatwo żyć […]

Religia ewolucyjna - John L. Schellenberg

Religia ewolucyjna – John L. Schellenberg

Czy religia ewoluuje razem z nami? Jak będzie wyglądać religia przyszłości? Czy możliwy jest sojusz między sceptycyzmem a wiarą? Na jakim etapie rozwoju ewolucyjnego znajduje się ludzkość? Jak religia ewolucyjna wykazuje naszą gatunkową niedojrzałość? Religia ewolucyjna – John L. Schellenberg John L. Schellenberg wychodzi z założenia, że teorię ewolucji można pogodzić z wierzeniami religijnymi. Uważa, że religia przyszłości powinna […]

Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna - Michael Patrick Lynch

Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna – Michael Patrick Lynch

Michael Patrick Lynch broni prawdy obiektywnej jako jednej z podstawowych wartości w życiu każdego człowieka. Konstruuje „cztery truizmy” o prawdzie, dzięki którym diagnozuje źródła naszego cynizmu w stosunku do jej wartości. Jednocześnie przekonuje, dlaczego właśnie teraz – w świecie, w którym media, politycy i biznesmeni zniekształcają rzeczywistość – prawda powinna być dla nas szczególnie ważna. Cynizm wobec wartości prawdy zawsze […]

Pierwociny stworzenia. Pomiędzy filozofią a fizyką - Marian Grabowski

Pierwociny stworzenia. Pomiędzy filozofią a fizyką – Marian Grabowski

Gdy kartkuje się tę książkę, to od razu rzuca się w oczy mieszanie treści biblijnych z szeregiem pojęć matematycznej i fizycznej natury. Gdy zaś próbuje się ją podczytywać, wtedy z kolei natrafia się na język filozoficzny. Mamy łączenie radykalnie odmiennych porządków sensu. Z jednej strony staje filozoficzna interpretacja pierwszych dziesięciu zdań Biblii, z drugiej szczególny opis kilku obiektów matematycznych i fizycznych. Pierwszym wrażeniem jest […]

Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody

Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody

  Tajemnice Natury. Zarys filozofii przyrody, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2019, ss. 336 (autorzy: G. Bugajak, J. Kukowski, A. Latawiec, A. Lemańska, D. Ługowska, A. Świeżyński) Drugie, poprawione i uzupełnione wydanie publikacji, która ma charakter podręcznika akademickiego z filozofii przyrody, a jednocześnie może zainteresować wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się czegoś na temat filozofii przyrody, współczesnego naukowego obrazu […]