Człowiek istotą duchową

Ogólnopolska konferencja naukowa dedykowana ks. prof. Michałowi Hellerowi z okazji 85 rocznicy urodzin

4 grudnia 2021, aula św. Jana Pawła II, ul. Piłsudskiego 6, Tarnów

Organizatorzy:

• Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie UPJPII w Krakowie, Katedra Filozofii
• Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie

Prelegenci i tematy wystąpień:

• prof. dr hab. Michał Heller (Centrum Kopernika Badań Interdyscypli­narnych)

Czy materia istnieje?

Często mówi się, że fizyka jest nauką o materii, a więc materia istnieje. Ale jeżeli zgodzić się, że pojęcia fizyczne to takie pojęcia, które odnoszą się do czegoś, co da się zmierzyć, to po­jęcie materii nie jest pojęciem fizycznym (nie ma jednostek materii). Pojęcie materii ma także własną genezę filozoficzną, obrosło ono wieloma odniesieniami do filozofii. Prześledzenie tej genezy i tych odniesień jest wielce pouczające.

• Dr hab. Andrzej Wiśniewski, UWr (Instytut Archeologii, Zakład Arche­ologii Epoki Kamienia, Uniwersytet Wrocławski)

Początki myślenia symbolicznego ludzi archaicznych

Do niedawna sądzono, że myślenie symboliczne jest wyłącznie domeną Homo sapiens. Obecnie wiadomo, że najstarsze przejawy tego rodzaju zachowań sięgają blisko 0,5 min lat temu. Co więcej, coraz więcej dowodów umacnia nas w przekonaniu, że symbol nie był je­dynie domeną człowieka współczesnego anatomicznie.

• dr hab. Urszula Żegleń (Katedra Kognitywistyki, Instytut Badań Infor­macji i Komunikacji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

Samoświadomość i samowiedza drogą do odkrycia duchowego wymiaru człowieka

Celem analiz będzie przedstawienie takiego ujęcia samoświadomości i samowiedzy, które pozwala na dalsze rozważania odsłaniające wymiar duchowy człowieka. Uwzględnienie kontekstu kognitywistyki będzie odwoływać się do tworzenia wewnętrznych modeli przez ludzki system poznawczy (z istotnym dla analiz modelem Ja).

• dr hab. med. Dominika Dudek, (Katedra Psychiatrii, Collegium Medi- cum, Uniwersytet Jagielloński)

Czy psychiatra leczy duszę?

Postęp nauki niesie za sobą ryzyko hegemonii podejścia biologicznego i “redukcjonizmu bi­ologicznego”, który zakłada, że wszystkie stany psychologiczne są tylko stanami mózgu. Jednak jako psychiatrzy czujemy, że mózg jest bezwzględnie konieczny, ale nie wystarczają­cy dla wyjaśnienia wszystkich fizjologicznych i psychologicznych właściwości, które czynią z nas niepowtarzalne jednostki.

• dr Tomasz Maziarka (Katedra Filozofii, Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)

Duchowy wymiar człowieka w perspektywie neuronauk

W opinii słynnego biofizyka Francisa Cricka, wiarę w istnienie duszy można usprawiedliwić tylko nieznajomością nauki, gdyż w rzeczywistości „(…) jesteśmy niczym innym jak pę­czkiem neuronów”. Co na temat tak postawionej tezy myślą inni neurobiologowie i filozofow­ie? Czy w dobie neuronauk można jeszcze wiarygodnie mówić o duchowym wymiarze człowieka?

• prof. dr hab. Jacek Wojtysiak (Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski)

Argumentacja za istnieniem duszy ludzkiej: schemat, przykład, problemy

Njlepsze argumenty za istnieniem duszy ludzkiej są wariacjami argumentów obmyślonych przez Platona. Według jednego z nich, jeśli człowiek poznaje przedmioty niematerialne, to dokonuje tego dzięki czynnikowi niematerialnemu, czyli duszy. Rzecz w tym jednak, że taka argumentacja zakłada bardzo poważne założenia ontologiczne.

• dr hab. Marcin Majewski (Katedra Egzegezy Starego Testamentu, Uniwer­sytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)

«Czym jest człowiek?” (Ps. 8) Biblijna wizja człowieka jako stworzonego w historii i w relacji

Cząstkowe obrazy biblijne można połączyć w wizję człowieka jako stworzonej przez Boga, istniejącej w relacji istoty cielesnej i duchowej jednocześnie. Człowiek w tej wizji nie jest statycznym gotowym monumentem, ale zakorzenionym w historii uczestnikiem w dynami­cznym procesie przemiany świata.

Plan konferencji

• 8.30 – otwarcie: ks. dr hab. Marek Kluż, prof. UPJPII – dziekan WTST
• 8.40 – słowo: ks. bp dr Andrzej Jeż – Wielki Wicekanclerz UPJPII w Krakowie
• 8.50 – I wystąpienie
• 9.20 – II wystąpienie
• 9.50 – przerwa
• 10.20- III wystąpienie
• 10.50 – IV wystąpienie
• 11.20 – 12.00 – dyskusja
• 12.15 -13.15 – przerwa obiadowa
• 13.15 – V wystąpienie
• 13.45 – VI wystąpienie
• 14.15 – przerwa
• 14.30 – VII wystąpienie
• 15.00 – dyskusja
• 15.30 – zakończenie

Wstęp wolny.

Konferencja będzie transmitowana online na kanale Youtube WSD w Tarnowie