Ewolucjonizm a inne programy badawcze. Granice Nauki 2019

Ewolucjonizm a inne programy badawcze

Tegoroczną edycję konferencji „Granice nauki” pragniemy poświęcić filozoficznym, przyrodniczym, społecznym i religijnym implikacjom teorii ewolucji. Sprzyja temu rocznica wydania dzieła O powstawaniu gatunków (1859) Karola Darwina oraz nieco już zapomnianej Filozofii zoologii (1809) Jeana B. Lamarcka.

Idea ewolucji sformułowana przez Darwina, jeszcze za życia jej autora, wykroczyła poza nauki o przyrodzie ożywionej i obecnie tę koncepcję określa się często mianem „megaparadygmatu”. Kryje się za tym nie tylko przekonanie o ewolucyjnym charakterze wszystkich procesów przyrodniczych zarówno w skali kosmologicznej, jak i biologicznej. W ewolucyjnej perspektywie ujmujemy także procesy społeczne oraz poznawcze – wyrażane w koncepcji „epistemologii ewolucyjnej” i w badaniach szeroko rozumianej kognitywistyki. W tym kontekście stawiane są pytania także o źródła/przejawy moralności i etyczności o to, czy są one również wynikiem ewolucji, czy też zostały „dane” tylko człowiekowi.

W ramach ewolucyjnego „megaparadygmatu” są rozpatrywane także kwestie metodologiczne – metodologicznego naturalizmu i materializmu. Uznaje się, iż Darwin był pierwszym przyrodnikiem, który wyjaśniając i uzasadniając proces ewolucji biologicznej, konsekwentnie odwoływał się tylko do zjawisk i mechanizmów przyrodniczych. Teoria Darwina staje się więc programem badawczym (Karl R. Popper nazywa darwinizm „metafizycznym programem badawczym”) o wybitnie naturalistycznej metodologii, a to sprzyja konfrontacji z antynaturalistycznym ujmowaniem zjawisk przyrodniczych.

Wielość problemów, jakie generuje i porusza teoria ewolucji oraz jej zasięg i rola we współczesnej wiedzy sprawiają, że debata nad ideą Darwina nie tylko jest ciągle aktualna i ma interdyscyplinarny charakter, ale także nadal budzi emocje.

***

Cykl konferencji Granice Nauki to wspólna inicjatywa Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych Politechniki Wrocławskiej oraz stowarzyszenia Polskie Forum Filozoficzne. Pragniemy, aby nasze konferencje służyły przede wszystkim interdyscyplinarnej wymianie idei dotyczących wzajemnych relacji pomiędzy filozofią a nauką, filozoficznych aspektów praktyk naukowych oraz filozoficznych konsekwencji odkryć naukowych. Dlatego też na nasze konferencje zapraszamy przedstawicieli nauk szczegółowych oraz metodologów i filozofów nauki z różnych ośrodków akademickich.

Program

Czwartek, 25 kwietnia

9:00

Otwarcie konferencji

9:10-10:40

• Chmielewski Adam (Uniwersytet Wrocławski) – Darwinizm jako paradygmat eksplanacyjny
•  Krzysztof Łastowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) – Kilka uwag o historii i treści paradygmatu i megaparadygmatu ewolucyjnego

PRZERWA KAWOWA

11:00-12:30

• Mariusz Tabaczek (Instytut Tomistyczny w Warszawie) – Kościół a ewolucja: potencjalne punkty zbieżności i rozbieżności 
• Joanna Malinowska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) – Metafizyka ewolucjonizmu a biologiczne i kulturowe a priori w epistemologii ewolucyjnej

PRZERWA OBIADOWA

13:30-15:00 

• Marcin Rządeczka (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) – E pluribus unum. Zaburzenia psychiczne w kontekście megaparadygmatu ewolucyjnego
• Łukasz Mścisławski  (Politechnika Wrocławska) – Kościół wobec ewolucji w skali makro – z dziejów recepcji zagadnienia

PRZERWA KAWOWA

15:30-17:00 

• Piotr Bylica (Uniwersytet Zielonogórski) – Czy teistyczny ewolucjonista musi być teistą naturalistycznym?
• Lidia Godek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) – Ewolucjonizm i demokracja

Piątek, 26 kwietnia

9.30-11.00 

• Anna Jedynak (Uniwersytet Warszawski) – Ewolucja, moralność, wartości
• Karolina Prochownik (Ruhr University Bochum) – Wyjaśnienie związku religii i moralności w perspektywie kognitywno-ewolucyjnej

PRZERWA KAWOWA

 11:30-13:45

•  Michał Kurzyński (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) – Połączenie determinizmu Newtona z doborem naturalnym Darwina – wielkie wyzwanie dla termodynamiki XXI wieku 
• Joanna Gęgotek (Uniwersytet Warszawski) – Ewolucja i wyjaśnianie
•  Zbigniew Pietrzak (Uniwersytet Wrocławski) – Benedykt Dybowski – powstaniec, przyrodnik, ewolucjonista

Kierownictwo naukowe:

• dr hab. prof. PWr Marek Sikora (Politechnika Wrocławska)
• dr Mateusz Kotowski (Politechnika Wrocławska)
• dr Zbigniew Pietrzak (Uniwersytet Wrocławski)