Filozoficzne implikacje kosmologii antropicznej. Międzywarsztatowe Seminarium Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF

Temat: „Filozoficzne implikacje kosmologii antropicznej”

Prelegent: dr hab. Sławomir Leciejewski (UAM)

W drugiej połowie XX wieku badania z zakresu kosmologii naukowej zaczęto odnosić do faktu istnienia białkowych form życia na jednej z planet. Relacje zachodzące między strukturą, rozwojem i pochodzeniem Wszechświata a możliwością zaistnienia i trwania życia zaczęto ujmować w różne wersje zasad antropicznych. Wszechświat zaś, w którym możliwe było powstanie oraz ewolucja białkowych form życia nazywano Wszechświatem antropicznym. Tym samym dotychczasowe trójczłonowe pole badawcze kosmologii (struktura, rozwój i pochodzenie Wszechświata) zostało uzupełnione o człon czwarty – pochodzenie życia we Wszechświecie. Innymi słowy kosmologia antropiczna próbowałaby nie tylko rekonstruować i opisywać strukturę, rozwój i pochodzenie Wszechświata, ale także mówiłaby o pochodzeniu i możliwości ewolucji życia we Wszechświecie. Nurt antropiczny w kosmologii pojawił się także jako próba rozwiązania trudności, które pojawiły się w kosmologii lat siedemdziesiątych XX wieku. Wiele problemów, jakie napotkał standardowy model kosmologiczny, inspirowało do poszukiwania nowych sposobów analizy zagadnień kosmologicznych. Zaowocowało to pojawieniem się tzw. wyjaśniania antropicznego, które ufundowało kosmologię antropiczną.

Celem referatu będzie ogólne wprowadzenie w wybrane zagadnienia związane z bardzo szeroką dziedziną badań osadzoną na pograniczu filozofii oraz kosmologii. W pierwszej kolejności przedstawiony zostanie naukowy oraz filozoficzny wymiar kosmologii. W drugiej, omówione zostaną kosmiczne koincydencje, kosmiczny kontekst życia oraz przypomniane zostaną podstawowe sformułowania zasad antropicznych. W kończącej referat najobszerniejszej części trzeciej określę w jaki sposób można współcześnie rozumieć kosmologię antropiczną oraz zakreślę podstawowe jej filozoficzne implikacje. Odpowiem na pytania dotyczące ontologii oraz genezy Wszechświata antropicznego; przestawię panoramę odpowiedzi odnoszących się do konieczności istnienia wieloświata jako alternatywy dla jednego Wszechświata antropicznego; osadzę kosmologię antropiczną w kontekście klasyfikacji nauk jako naukę kompleksową wpisującą się w proces dyferencjacji oraz integracji nauk.

Przewidziana jest dyskusja po wystąpieniu. Planowany czas trwania seminarium: 1,5 godz.