Koronawirus: zalecenia immunologów

Znani immunolodzy obalają mity na temat leków i preparatów wzmacniających odporność i podpowiadają jak nie osłabić działania układu odpornościowego w obliczu szerzącej się epidemii.

Układ odpornościowy człowieka jest przygotowany na rozwój skutecznej odpowiedzi przeciw koronawirusowi

Człowiek dysponuje układem odpornościowym, który może skutecznie nas chronić przed wirusami. Należy podkreślić, że odpowiedź immunologiczna zaczyna się rozwijać dopiero po kontakcie z fragmentami (zwanymi antygenami) wirusa. Przed wniknięciem wirusów do organizmu człowieka liczba komórek układu odpornościowego (limfocytów) w krwiobiegu, jest niewystarczająca i, na dodatek, limfocyty te nie są jeszcze gotowe do obrony.

Dopiero po wstępnym rozpoznaniu wirusa, w limfocytach rozpoczynają się procesy określane jako dojrzewanie powinowactwa, które doprowadzą do wykształcenia komórek zdolnych do rozpoznawania antygenów określonego wirusa znacznie precyzyjniej (nawet miliony razy lepiej), po drugie – w wyniku ich namnażania zwiększy się ich liczba w krwioobiegu i po trzecie – komórki te nabędą odpowiednich właściwości, dzięki którym będą mogły skutecznie przeciwstawić się wirusowi oraz wyeliminować zakażone nim komórki.

Ogromna większość zakażeń kończy się rozwojem skutecznej odpowiedzi immunologicznej i eliminacją patogenów z naszego organizmu.

„Wzmacniacze odporności” a rozwój odporności przeciwzakaźnej

Należy podkreślić, iż nie istnieją żadne leki, które mogłyby wzmocnić odporność człowieka i uchronić go przed zakażeniem. Wszelkie preparaty witaminowe, mieszanki minerałów i witamin, naturalne wyciągi roślinne i zwierzęce, a w szczególności preparaty homeopatyczne, które przedstawiane są jako ”wzmacniacze odporności”, nie mają żadnego znaczenia dla rozwoju odporności przeciwzakaźnej. Nigdy nie wykazano ich działania wspomagającego pracę układu odpornościowego, a ich reklamowanie jako preparatów wzmacniających odporność jest zwykłym oszustwem.

Przed zakażeniem wirusem nie chronią również maseczki chirurgiczne. Ich rola polega na nieznacznym ograniczaniu rozprzestrzeniania wirusów przez osoby już zarażone, ale pod warunkiem, że przebywając w miejscach publicznych, osoby te regularnie i często zmieniają te maseczki na nowe.

Co wiemy o SARS-CoV-2?

Koronawirus SARS-CoV-2 jest bardzo zakaźny, ale daleko mu do zakaźności wirusów od dawna znanych ludzkości, takich jak wirus odry czy ospy wietrznej. SARS-CoV-2 nie jest wirusem o wyjątkowo dużej zjadliwości. Już teraz można powiedzieć, że większość osób zakażonych tym wirusem doświadcza niezbyt nasilonych objawów, które pojawiają się między drugim a czternastym dniem od zakażenia. Charakterystycznymi objawami choroby COVID-19, wywołanej przez wirus SARS-CoV-2, są gorączka, męczący kaszel, uczucie duszności, a w wyjątkowych wypadkach – problemy z oddychaniem.

Zwiększone ryzyko ciężkich powikłań (w tym prowadzących do śmierci) dotyczy przede wszystkim osób mających deficyty odporności. Deficyty te mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty, czyli wtórny do innych chorób, przyjmowaniem leków o działaniu immunosupresyjnym (biorcy przeszczepów, osoby z chorobami autoimmunizacyjnymi), niedożywionych, mających inne ciężkie choroby (zaawansowane nowotwory, niekontrolowana cukrzyca, stan po zabiegach chirurgicznych, zaawansowana niewydolność krążenia, ciężkie choroby płuc, wątroby lub nerek). Szczególnie podatną grupą chorych są osoby starsze, u których ze względu na zaawansowany wiek, a przede wszystkim z powodu towarzyszących przewlekłych chorób, układ odpornościowy może działać mniej sprawnie.

Jedyną skuteczną i bezpieczną metodą zapobiegania chorobom zakaźnym są szczepionki. Niemniej na razie nie istnieje szczepionka przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2. Niedostępne są też leki hamujące namnażanie się tego wirusa.

Zalecenia immunologów

Istnieją natomiast proste i praktyczne sposoby, aby nie osłabiać działania układu odpornościowego. Czynniki, które osłabiają funkcjonowanie układu odpornościowego i których należy unikać:

• nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, przyjmowanie narkotyków,
• przewlekły deficyt snu,
• nieprawidłowe odżywianie się (niedożywienie, awitaminoza, ale również patologiczna otyłość),
• brak wysiłku fizycznego.

Zalecane są:

• częste mycie rąk,
• unikanie bliskiego kontaktu z osobami, które mają gorączkę i kaszlą (najlepiej w ogóle unikać miejsc, w których dochodzi do tłumnych zgromadzeń),
• unikanie kontaktu ze zwierzętami (szczególnie dzikimi),
• przejście na dietę roślinną, a już w szczególności unikanie konsumpcji surowego mięsa i mleka,
• dbanie o higienę miejsc, w których przygotowuje się posiłki,
• zaszczepienie się przeciwko często występującym chorobom zakaźnym, jak grypa czy zapalenie płuc wywołane przez pneumokoki.

Autorami opracowania są: prof dr hab. Dominika Nowis, Zakład Medycyny Genomowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny oraz dr hab. Jakub Gołąb, Zakład Immunologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Źródło artykułu: https://informacje.pan.pl/