Negacja

19. maja 2017 r. w Krakowie odbędzie się organizowana przez Katedrę Filozofii Logiki, Filozofii Matematyki i Logiki UPJPII konferencja naukowa „Negacja”. Konferencja dedykowana jest profesorowi Pavelovi Maternie. Konferencja stawia sobie za cel przedstawienie obiektu, który umownie nazywamy „negacją” z punktu widzenia niektórych ważnych dyscyplin filozoficznych i pokrewnych.

Negacja jest spójnikiem występującym we wszystkich językach naturalnych. Oprócz swojej powszechności stanowi ona przyczynę sporów pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin zajmujących się ludzkimi zdolnościami komunikacyjnymi. Czy można ją bowiem utożsamiać z pewnym jednoargumentowym spójnikiem od argumentów zdaniowych formalizowanym przez logikę klasyczną? Pozytywna odpowiedź na to pytanie pozwala wygasić większość z tych dysput, jednak wiele badań – zwłaszcza z ubiegłego wieku – wskazuje na to, że standardowe podejście do negacji jest zbyt wąskie. Innymi słowy perspektywa wyznaczona przez stoików i Gottloba Fregego zniekształca patrzenie na negację.

Uwzględnienie chociażby perspektywy pragmatycznej w analizach dotyczących negacji pozwala wskazać szereg związanych z tym spójnikiem problemów. Przede wszystkim negacja w językach naturalnych może przyjąć wiele rozmaitych – nierównoważnych sobie – form. W konsekwencji jej rola w języku może polegać nie tylko na przeczeniu jakiemuś twierdzeniu. Niezależnie od tego, co wielokrotnie podkreślili myśliciele od Platona począwszy, formułowanie twierdzeń negatywnych jest wtórne w stosunku do twierdzeń pozytywnych pod względem psychologicznym, gramatycznym, epistemologicznym i ontologicznym. Zdania przeczące dostarczają bowiem mniejszej ilości informacji, niż twierdzące, są wyraźniej zaznaczane w języku, wymagają innych, niż synteza danych strategii epistemicznych. Co więcej można także poddać pod refleksję to, czy negacja jest składową treści poddawanej osądowi a w konsekwencji czy związane są z nią specyficzne akty przekonaniowe nieredukowalne do zaprzeczenia jakieś asercji. Gdy uwzględni się jeszcze szerszą perspektywę, to pojawi się pytanie o to, czy sądom negatywnym odpowiadają w świecie jakieś stany rzeczy.

Wskazane problemy bez wątpienia nie wyczerpują zakresu możliwych rozważań dotyczących negacji – rzeczowa refleksja powinna uwzględnić uwagi filozofów, językoznawców, logików, psychologów, informatyków i teologów. Intencją organizatorów konferencji „Negacja: jest umożliwienie rzetelnej debaty na ten temat.

Strona www konferencji http://negacja.upjp2.edu.pl/