Międzywarsztatowe Seminarium Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF
18.12.2021, g. 10:00 (on-line – ZOOM)
Michał Wagner
Instytut Filozofii UKSW w Warszawie
Polska myśli ewolucjonistyczna w drugiej połowie XIX wieku
Streszczenie
Analizując recepcję doktryny naukowej w danym kraju, można czasem dostrzec, iż jej krytyka bądź też obrona zmieniają jej treść. W mojej prezentacji będę argumentował, że taka sytuacja miała miejsce w XIX wieku wśród polskich odbiorców darwinizmu, oraz że polscy filozofowie tworzyli własne koncepcje ewolucyjne, które, inspirowane darwinizmem, rozszerzały tezy transmutacji gatunków na kwestie społeczne, etyczne oraz teologiczne. Polscy socjaliści popularyzowali „darwinizm” czyniąc z niego kręgosłup swojej filozofii społecznej, a ich oponenci traktowali Darwina jako reprezentację wszystkiego, z czym powinni walczyć polscy katolicy. Warto zauważyć, że w XIX wieku Polska formalnie nie istniała, ponieważ znajdowała się pod rozbiorami trzech imperiów: Rosji, Prus i Austrii. Ta sytuacja stworzyła ramy, w których idee Darwina zostały zmienione i ukształtowane tak, aby pasowały do narracji myślicieli z różnych stron spektrum światopoglądowego. W pismach socjalistów darwinizm miał być filozofią prorewolucyjną, promującą idee liberalne, takie jak feminizm i laicyzm. Dla myślicieli chrześcijańskich darwinizm stał się bluźnierczą doktryną promującą panteizm i anarchię. Obie strony oceniły idee Darwina pod kątem ich przydatności dla przyszłej Polski i obie interpretowały ją w taki sposób, że tworzyły przy tym nowatorskie tezy filozoficzne.
W wystąpieniu szczególna uwaga zostanie poświęcona omówieniu poglądów Henryka Levittoux, Adama Chałupczyńskiego oraz Benedykta Dybowskiego.
Join Zoom Meeting
https://us02web.zoom.us/j/82967630537?pwd=ZFNQSVhFa0FhekxmOUpCMW0wUEdzZz09
- Fizyka a doświadczenie potoczne – Andrzej Łukasik - 16 grudnia 2024
- Koncepcja nauki Philipa Kitchera – Anna Starościc - 6 grudnia 2024
- Od Kopernika do kwantowej grawitacji. Debata Kopernikańska w Toruniu - 5 grudnia 2024
