XV Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2022

Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych
Polskiego Towarzystwa Filozoficznego

zaprasza na

XV Warsztaty Filozofii Przyrody

Dom Pracy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Ciążeń, 23-26 VI 2022

 

[tabs]

[tab title=”Program”]

Czwartek, 23 czerwca 2022

  • Spływ kajakowy Wartą w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym (start ok. godz. 12.00)
    • od 14.00 zakwaterowanie
  • 19:00 Rozpoczęcie Warsztatów 
    • 19:00 kolacja
  • 19:30 Zebranie Zarządu Sekcji FPiNP PTF

Piątek, 24 czerwca 2022

    • 08:00 śniadanie
  • 09:00 Zenon Roskal – Filozofia przyrody Krystyna Lacha Szyrmy (1790-1866)
  • 10:00 Jan Czerniawski – Kontrmodel dla twierdzenia Bella
  • 10:30 Michał Latawiec – Wykorzystanie równania Shannona w naukach przyrodniczych
    • 11:00 kawa
  • 11:15 Janina Buczkowska – Spór o realizm naukowy a pytanie o prawdziwość teorii naukowych
  • 11:45 Piotr Bylica – Czy koncepcja emergencji obala ewolucyjny argument przeciwko naturalizmowi
  • 12:15 Sławomir Leciejewski – Proces integracji i dyferencjacji nauk na przykładzie kosmologii antropicznej
    • 13:00 obiad
  • 15:00 Adam Świeżyński – Astrobiologia i astroteologia a filozofia przyrody
  • 15:30 Krzysztof Kilian – Nic w biologii nie ma sensu, o ile nie jest rozpatrywane w świetle właściwego epistemicznego układu odniesienia
  • 16:00 Adam Opara – O relacjach międzypoziomowych z ontologicznej perspektywy
  • 16:30 Stanisław Jaromi – Kościół w epoce antropocenu
    • 17:00 kawa
  • 17:15 Kazimierz Jodkowski – Błędy i wypaczenia teorii inteligentnego projektu
  • 17:45 Janusz Mączka – Inteligentny projektant?
  • 18:15 Grzegorz Malec – Prezentacja serii wydawniczej
    • 19:00 kolacja

Sobota, 25 czerwca 2022

    • 08:00 śniadanie
  • 09:00 Zbigniew Wróblewski – Biofilia – biomorfizm – wartości. Krytyka filozoficzna hipotezy biofilii
  • 09:30 Tomasz Perz – Zwierzęta inne niż ludzie?
  • 10:00 Andrzej Zykubek – Ludzkie organoidy. Nowe systemy modelowe w badaniach biologii człowieka i w medycynie
  • 10:30 Zbigniew Pietrzak – O różnorodności ujęć przyrody
    • 11:00 kawa
  • 11:15 Anna Dutkowska – Szympansica Sarah – czy w badaniach z zakresu psychologii potocznej możemy rozróżnić percepcję umysłu od percepcji duszy?
  • 11:45 Piotr Sękowski – Czy pojęcie „instynktu sztuki” jest użyteczne w wyjaśnianiu ewolucyjnego uwarunkowania dyspozycji artystycznych człowieka?
  • 12:15 Dominik Perliński – Anthropos metron czy bous metron? Znaczenie zwierząt oraz ich cierpienia w kontekście ceremonii ofiarnych
  • 12:45 Michał Gołda – Filozofia przyrody Henry`ego Davida Thoreau: wspólnota, rozmowa, przyroda
    • 13:15 obiad
  • 15:30 Dyskusja nt. obecności Sekcji FPiNP PTF na XII Polskim Zjeździe Filozoficznym w Łodzi w 2023 r. – prowadzi Zbigniew Wróblewski
  • 17:00 Obrady poświęcone działalności Sekcji FPiNP PTF w poszczególnych ośrodkach; planowane spotkania naukowe, inicjatywy wydawnicze etc.
    • 19:00 kolacja/grill

Niedziela, 4 lipca 2021

    • 8:00 śniadanie

 

[/tab]

[tab title=”Zaproszenie”]

Zaproszenie

Sekcja Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego zaprasza na XV Warsztaty Filozofii Przyrody. Warsztaty odbędą się w dniach 23-26 czerwca 2022 r. w Domu Pracy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w Ciążeniu.

Zapraszamy do przesyłania zgłoszeń czynnego i biernego uczestnictwa. Zachęcamy do prezentacji własnych badań, osiągnięć, publikacji, grantów z zakresu filozofii przyrody i filozofii nauk przyrodniczych.

Organizatorzy przewidują referaty P.T. Uczestników (dotyczące pisanych artykułów, magisteriów, fragmentów rozpraw doktorskich, projektów, publikacji książkowych, konferencji itp.) i dyskusję. Tradycyjnie przewidujemy dwa rodzaje wystąpień: wykład (wystąpienie + dyskusja – 45 min. + 45 min.) i referat (wystąpienie i dyskusja – 20 min. + 10 min.).

Warsztaty Filozofii Przyrody mają charakter roboczego spotkania. Zarząd Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych PTF oczekuje, że osoby zgłaszające się na Warsztaty będą uczestniczyć w całym wydarzeniu.

Terminy dokonania rejestracji:

  • do poniedziałku 6 czerwca 2022 r. w przypadku uczestnictwa czynnego (zgłoszenie z wystąpieniem),
  • do poniedziałku 13 czerwca 2022 r. w przypadku uczestnictwa biernego (bez wystąpienia).

Opłaty

  • pełne uczestnictwo – 750 zł
  • termin wpłat – do dnia 15 czerwca 2022 r.

Dane do wpłaty

  • nr konta 77 1090 1362 0000 0000 3601 7903

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ul. Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań

tytuł wpłaty: KN000939 – imię i nazwisko

W przypadku wpłat zagranicznych
PL77 1090 1362 0000 0000 3601 7903
SWIFT: WBKPPLPP

Zapraszamy do wypełnienia formularza zgłoszenia.

[/tab]

[tab title=”Rejestracja”]


[/tab]

[tab title=”Jednodniowy spływ kajakowy”]

We czwartek, 23 czerwca 2022 r., zapraszamy wszystkich chętnych uczestników Warsztatów na Spływ kajakowy Wartą w Nadwarciańskim Parku Krajobrazowym. 

  • Start spływu (przy dobrej pogodzie) przewidujemy o godz. 11.00, zakończenie ok. godz. 16.00.
  • Propozycja spływu jest rozwinięciem inicjatywy, która pojawiła się podczas XIII Warsztatów Filozofii Przyrody w 2019 r. i kontynuacją spływu kajakowego fragmentem Małopolskiego Przełomu Wisły podczas XIV Warsztatów w 2021 r.
  • Koszty spływu (wstępnie ok. 80 zł/osoba jako opłata dodatkowa) obejmują wynajęcie kajaków i transport uczestników w górę rzeki, a także zamówienie odpowiedniej pogody.
  • Szczegółowych informacji udziela andrzej.zykubek@gmail.com.

 

Nadwarciański Park Krajobrazowy

 

Bielik (fot. Cezary Korkosz). Ptaki parków krajobrazowych Wielkopolski (źródło http://www.zpkww.pl).

Nadwarciański Park Krajobrazowy obejmuje około 30-kilometrowy odcinek doliny Warty w jej środkowym biegu od autostrady A2 na wschodzie po ujście Prosny, w obrębie mezoregionu zwanego Doliną Konińską. Dominującym elementem ukształtowania terenu jest tu szeroka, płaska pradolina, wyżłobiona przez połączone wody z topniejącego lądolodu oraz wody Prawarty. Krawędzie pradoliny (zwłaszcza po północnej stronie rzeki) są wyraźnie zaznaczone w terenie i tworzą naturalne punkty widokowe. Dziś pradolinę wykorzystuje Warta, osiągająca tu zaledwie kilkadziesiąt metrów szerokości; w czasie okresowych wezbrań zalewa ona płaskie dno doliny, zasilając w wodę liczne starorzecza i smugi. Pierwotny, naturalny rytm wezbrań i niżówek został zakłócony przez powstanie i funkcjonowanie zbiornika retencyjnego Jeziorsko oraz budowę wałów przeciwpowodziowych, które odcięły część doliny od życiodajnych zalewów. Rzekę obwałowano dwustronnie we wschodniej części parku, wał przeciwpowodziowy występuje też na południowym brzegu na odcinku Modlica – Pyzdry – Białobrzeg. Okresowe rozlewiska nie obejmują terenów położonych na tak zwanym zawalu, a także pagórków wydmowych powstałych wskutek działalności wiatru na przedpolu lądolodu. Najbardziej efektowne wydmy zobaczyć dziś można w rejonie Lądkowskiego Borku (między innymi Piaskowa Góra), koło Wrąbczynka oraz na południe od Pietrzykowa (tak zwane Białe Góry). Uzupełnieniem sieci rzecznej parku są dopływy Warty (do większych należą Czarna Struga, Meszna, Prosna i Wrześnica).

Niegdyś dolinę Warty porastały lasy łęgowe. Dzisiejszy krajobraz to efekt tradycyjnego, pastersko-łąkarskiego użytkowania doliny, uzależnionego od zmiennego rytmu przepływów rzeki z regularnymi wezbraniami, tworzącymi okresowe rozlewiska. Charakterystyczny dla tych stron był zwłaszcza swobodny wypas wielotysięcznych stad gęsi, sprzyjający utrzymaniu terenów otwartych. Dziś powierzchnia płaskiego dna doliny Warty zajęta jest przez mozaikę podmokłych łąk, szuwarów, pastwisk, gruntów ornych i zadrzewień, pomiędzy którymi występują liczne starorzecza, smugi i wydmy. Coraz większy obszar zajmują pola uprawne. Nieliczne rozproszone zabudowania usytuowane są zazwyczaj na wyniesionych kępach wydmowych, a wszystkie większe miejscowości założono wzdłuż krawędzi pradoliny, poza strefą zalewów. Największe miejscowości parku to Pyzdry i Zagórów, które posiadają układ urbanistyczny z wyraźnymi śladami dawnego założenia lokacyjnego. Najbardziej wyraźnymi przykładami wpływu człowieka na tutejszy krajobraz są niewątpliwie przecinająca dolinę autostrada oraz ciągnące się kilometrami wały przeciwpowodziowe.

Walory przyrodnicze

Niezwykłe bogactwo roślinności parku tworzącej około 230 zespołów (od bagiennych i torfowiskowych po wydmowe) powstało między innymi jako efekt pastersko-łąkarskiej działalności człowieka. Charakterystycznym zbiorowiskiem leśnym są fragmenty łęgów nadrzecznych, niegdyś zajmujących znacznie większą powierzchnię. W miejscach zabagnionych występują olsy. Krawędzie pradoliny w okolicy Kopojna porasta cenny zespół łęgu zboczowego. Powierzchnię licznych starorzeczy pokrywają zbiorowiska roślin wodnych, wokół rozciągają się szuwary. Miejsca suche, wydmowe porastają bory sosnowe oraz zbiorowiska muraw napiaskowych. Najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu są rozległe łąki, które w okresie kwitnienia cechują się dużymi walorami estetycznymi. Wśród nich znaczne powierzchnie zajmują wartościowe łąki wyczyńcowe. Do najcenniejszych należą bogate florystycznie łąki trzęślicowe (ze stanowiskami staroduba łąkowego) oraz śródlądowe zbiorowiska słonorośli ze stanowiskami rzadkich gatunków (jarnik solankowy, świbka morska, mlecznik nadmorski, oczeret Tabernemontana, storczyk błotny – na Łąkach Pyzdrskich znajduje się jego jedyne stanowisko w Wielkopolsce). Flora parku obejmuje blisko tysiąc gatunków, spośród których około 10% to gatunki rzadkie i ginące. Na uwagę zasługują rośliny rzadkie i chronione – między innymi skrzyp olbrzymi, goździk pyszny, kosaciec syberyjski, goryczka wąskolistna oraz kilka gatunków rodzimych efektownych storczyków.

Gęsi białoczelne i zbożowe (fot. Cezary Korkosz)
Gęsi białoczelne i zbożowe (fot. Cezary Korkosz)

Spośród różnych grup systematycznych najlepiej rozpoznaną grupą na terenie parku są kręgowce. Wśród ryb odnotowano obecność rzadszych gatunków – kozy, piskorza i różanki. Dogodne warunki siedliskowe sprzyjają występowaniu licznych płazów, w tym traszki grzebieniastej, rzekotki drzewnej i kumaka nizinnego. Gady reprezentowane są między innymi przez popularnego zaskrońca i jaszczurkę zwinkę. Najbogatszy jest świat ptaków (szczególnie wodno-błotnych), dla których dolina Warty stanowi ważną ostoję lęgową oraz miejsce odpoczynku w czasie sezonowych przelotów. Dotychczas w parku stwierdzono ponad 230 gatunków, z czego ponad 150 odbywało tu swoje lęgi. Podmokłe łąki stwarzają dogodne warunki do życia dla ptaków siewkowych: czajki (ptak herbowy parku), krwawodzioba, kszyka i rycyka, chruścieli (kokoszka, wodnik, kropiatka, zielonka) oraz wielu gatunków kaczek, w tym tak zwanych kaczek łąkowych: płaskonosa, cyranki i krakwy. Nad Wartą i jej dopływami bytują zimorodki i remizy, w rejonie starorzeczy żerują śmieszki. W czasie wędrówek po parku często usłyszeć można klangor żurawi i huczenie bąka, a wczesną wiosną nie sposób nie zauważyć żerujących gęgaw. Dolina Warty stanowi ostoję dla kilku gatunków rybitw, w tym białowąsej, białoczelnej i czarnej. Ptaki drapieżne reprezentowane są między innymi przez błotniaka stawowego i łąkowego oraz pustułkę. Warto odnotować wysokie zagęszczenie gniazd bociana białego, które można tu oglądać niemal w każdej miejscowości, pojawia się również jego rzadszy krewniak – bocian czarny. W okresie przelotów dolina Warty staje się miejscem odpoczynku dla migrujących ptaków, w tym blaszkodziobych (między innymi różnych gatunków gęsi), ptaków siewkowych (na przykład batalionów) i żurawi. W przeszłości świat awifauny parku był znacznie bardziej zróżnicowany, jednak część gatunków w wyniku powstania wałów, ograniczenia wiosennych wylewów i zaniechania koszenia łąk wycofała się i dziś można je obserwować głównie w trakcie przelotów. Faunę ssaków parku oprócz gatunków pospolitych reprezentują charakterystyczne zwierzęta związane z wodami – licznie występujące bobry oraz wydry.

Czajka (fot. Cezary Korkosz)
Czajka (fot. Cezary Korkosz)

Do głównych zagrożeń dla walorów przyrodniczych parku należą modyfikacja reżimu hydrologicznego w dolinie Warty poprzez gospodarkę wodną na zbiorniku Jeziorsko nieuwzględniającą potrzeb ochrony przyrody oraz nieprawidłowe melioracje na obszarze tak zwanego zawala, a także zmiana sposobu użytkowania gruntów (ograniczenie ekstensywnej gospodarki łąkowo-pasterskiej). Wśród innych zagrożeń wymienia się między innymi drapieżnictwo lisa, norki amerykańskiej czy ptaków krukowatych, zanieczyszczenie wód oraz funkcjonowanie „dzikich” wysypisk śmieci.

Walory kulturowe

Śladami po osadnictwie zlokalizowanym w dolinie Warty we wczesnym średniowieczu i czasach wcześniejszych są grodziska w Modlicy (Szwedzki Okop), Barłogach (Góra Mszalna), Samarzewie i najsłynniejsze na Rydlowej Górze w Lądzie. Większość późniejszych zabytków znajduje się w miejscowościach położonych już poza strefą zalewów. W Lądzie zachwyca opactwo pocysterskie wpisane na prestiżową listę pomników historii. Obok znajduje się XIX-wieczny dworek – obecnie siedziba Ośrodka Edukacji Przyrodniczej. Śladem dawnych tradycji hodowlanych jest pomnik gęsi. W rokokowym pałacu biskupim w Ciążeniu zgromadzono unikatowe zbiory literatury masońskiej. Chlubą Zagórowa jest barokowy kościół oraz figura Jana Nepomucena – świętego chroniącego przed powodziami. Ciekawe obiekty sakralne znajdują się również w Rzgowie (drewniany kościół św. Jakuba) i Lądku (barokowa świątynia pocysterska). Do licznych zabytków Pyzdr zalicza się między innymi pofranciszkański zespół klasztorny (obecnie siedzibę Muzeum Regionalnego), kościół farny, dwa zniszczone wiatraki koźlaki i wiatrak typu holenderskiego. W nieodległym Borzykowie zrekonstruowano posterunek graniczny z czasów zaborów. Śladami po innych nacjach zamieszkujących dolinę Warty są macewy zgromadzone w pyzdrskim muzeum, kościoły ewangelickie: murowany w Zagórowie i drewniany we Wrąbczynkowskich Holendrach (obecnie katolicki) oraz kilka cmentarzy.

na podstawie http://www.zpkww.pl

[/tab]

[tab title=”Plakat do pobrania – zapowiedź”]

XV Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2022
XV Warsztaty Filozofii Przyrody – Ciążeń 2022
  • plakat PDF
  • plakat JPG
  • plakat PNG

 

[/tab]

[tab title=”Program ogólny”]

Program Warsztatów

[accordion multiopen=”true”]

[toggle title=”Czwartek, 23 czerwca” state=”closed”]

Czwartek, 23 czerwca

  • 18.00 Kolacja
  • 19.00 Rozpoczęcie Warsztatów
    • Zebranie Zarządu Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego

[/toggle]
[toggle title=”Piątek, 24 czerwca”]

Piątek, 24 czerwca

  • Śniadanie 8.00

I Sesja, poranna – 9.00-13.00

  • TBA
  • Przerwa obiadowa – 13.00 -15.00
  • Wspólna fotografia

II Sesja, popołudniowa – 15.00-18.00

  • TBA
  • Kolacja – 19.00

[/toggle]

[toggle title=”Sobota, 25 czerwca”]

Sobota, 25 czerwca

  • Śniadanie – 8.00 

III Sesja, poranna – 9.00-13.00

  • TBA
  • Obiad – 13.00
  • Wspólna fotografia

IV Sesja, popołudniowa – 15.00 -18.00

  • TBA
  • Kolacja 19.00

[/toggle]

[toggle title=”Niedziela, 26 czerwca”]

Niedziela, 26 czerwca

  • Śniadanie – 8.00

[/toggle]
[/accordion]

[/tab][tab title=”Jak dojechać?”]

Aby dojechać komunikacją publiczną do Ciążenia należy najpierw dojechać do Słupcy.
Dojazd do Słupcy z Poznania lub Konina obsługują Koleje Wielkopolskie (połączenia lokalne). Ze Słupcy do Ciążenia można potencjalnie dojechać autobusem PKS (ok. 20 min., rozkład na www.e-podroznik.pl), jednakże Organizatorzy XV Warsztatów Filozofii Przyrody oferują pomoc w przewiezieniu samochodami prywatnymi P.T. Uczestników Warsztatów na odcinku Słupca-Ciążeń. W związku z tym, prosimy o zaznaczenie takiej prosby w polu uwag formularza rejestracyjnego.

[map type=”code”][/map]

[/tab]

 

[/tabs]

 

 

Andrzej Zykubek
Zapraszam na