Selekcja genetyczna w prokreacji medycznie wspomaganej
Etyczne i prawne kryteria
Marta Soniewicka
Opis publikacji
„Genetyczne ulepszanie w prokreacji medycznie wspomaganej dotyczy realizowania za pomocą decyzji prokreacyjnych opartych na informacjach genetycznych chęci posiadania jak najlepszego potomstwa. Można ten cel realizować albo za pomocą genetycznej selekcji pozytywnej z wykorzystaniem obecnie dostępnej diagnostyki preimplantacyjnej, a w przyszłości za pomocą rozwijających się technik edycji DNA. […]
Genetyczne ulepszanie potomstwa jest obecnie dyskutowane zarówno w literaturze bioetycznej, jak i w publicznych debatach na temat przyszłości ludzkiej prokreacji. Choć w przeciwieństwie do selektywnej prokreacji według kryteriów medycznych ulepszanie genetyczne potomstwa nie jest praktykowane, nieustanny rozwój biotechnologii i nowe metody edycji genomu […] mogą tę sytuację szybko zmienić. Zjawiska tego nie należy lekceważyć, mimo że pozostaje ono wciąż głównie teorią […]”.
z fragmentu publikacji
Spis treści
Podziękowania | str. 9
Wykaz skrótów | str. 11
Wprowadzenie | str. 15
Rozdział 1
Filozofia medycyny wobec współczesnych wyzwań biotechnologicznych | str. 39
I. Kliniczne testy genetyczne | str. 41
II. Etyczne i prawne standardy korzystania z procedur prokreacji medycznie wspomaganej oraz poradnictwa genetycznego | str. 54
1. Filozoficzne założenia debaty bioetycznej | str. 54
2. Zasady etyki biomedycznej w kontekście prokreacji medycznie wspomaganej | str. 65
2.1. Pojęcie autonomii a swoboda wyborów prokreacyjnych | str. 68
2.2. Nieszkodzenie | str. 85
2.3. Dobroczynienie | str. 89
2.4. Sprawiedliwość | str. 92
3. Poradnictwo genetyczne | str. 95
3.1. Niedyrektywność poradnictwa genetycznego | str. 99
3.2. Nieszkodzenie i dobroczynienie | str. 105
3.3. Poufność i ochrona prywatności | str. 107
3.4. Wiarygodność i prawdomówność | str. 110
Rozdział 2
Problem szkody w kontekście prokreacyjnym | str. 111
I. Pojęcie szkody | str. 111
II. Rodzaje szkód w kontekście prokreacyjnym | str. 115
1. Szkody prenatalne i prekoncepcyjne | str. 116
2. Roszczenia typu wrongful life | str. 121
3. Prawne przesłanki szkody prokreacyjnej | str. 125
III. Problem nietożsamości poszkodowanego | str. 133
IV. Poszkodowanie i prawnie chroniony interes w oderwaniu od podmiotu prawnego | str. 144
V. Odpowiedzialność prokreacyjna – prawna ochrona relacji rodzicielskiej | str. 147
Rozdział 3
Selekcja genetyczna w ludzkiej prokreacji | str. 151
I. Selekcja genetyczna ze względu na skuteczność procedur sztucznego zapłodnienia | str. 155
1. Zwiększenie efektywności prokreacji medycznie wspomaganej: zarodki nadliczbowe | str. 155
2. Kryterium skutecznej implantacji a zdolność do przeżycia oraz zdolność do prawidłowego rozwoju zarodka | str. 167
II. Selekcja genetyczna (negatywna i pozytywna) ze względu na wady potomstwa | str. 172
1. Uzasadnienie utylitarystyczne | str. 181
1.1. Jakość życia oraz rachunek preferencji | str. 181
1.2. Krytyka argumentacji utylitarystycznej | str. 189
2. Uzasadnienie deontologiczne odnoszące się do uprawnień | str. 197
3. Argumenty przeciwko prokreacji selektywnej | str. 202
3.1. Problem dyskryminacji w kontekście selektywnej reprodukcji | str. 202
3.2. Niepełnosprawność – znaczenie relacji rodzicielskiej i problem uznania | str. 205
III. Selekcja genetyczna ze względu na zgodność tkankową („rodzeństwo ratujące życie”) | str. 215
1. Niewłaściwość decyzji prokreacyjnej z uwagi na jej konsekwencje | str. 226
1.1. Analiza korzyści i szkody z urodzenia „dziecka ratującego życie” | str. 227
1.2. Konsekwencje społeczne: argument „równi pochyłej” | str. 231
2. Wewnętrzna niewłaściwość decyzji prokreacyjnej (zarzut instrumentalizacji) | str. 232
3. Warunkowość i cel prokreacji | str. 235
IV. Selekcja płciowa potomstwa | str. 239
1. Medyczne kryteria selekcji płci | str. 242
2. Niemedyczne kryteria selekcji płci: elektywna selekcja płciowa | str. 244
2.1. Naruszenie równowagi płciowej w społeczeństwie | str. 246
2.2. Dyskryminacja płciowa i seksizm a „zrównoważenie rodziny” | str. 248
2.3. Swoboda prokreacyjna w kontekście selekcji płciowej | str. 255
3. Ramy pojęciowe sporu i znaczenie prokreacji | str. 259
Rozdział 4
Genetyczne ingerencje w ludzką prokreację | str. 262
I. Nowe zastosowania technik prokreacji medycznie wspomaganej | str. 263
1. Dziedziczne ingerencje genetyczne | str. 265
1.1. Transfer mitochondrialny | str. 265
1.2. Edycja genomu | str. 267
1.3. Problem bezpieczeństwa i efektywności | str. 269
2. Idea genetycznego ulepszania | str. 272
2.1. Ulepszanie a leczenie | str. 276
2.2. Ulepszanie a wychowanie | str. 279
II. Argumentacja promująca ingerencje genetyczne w ludzką prokreację | str. 281
1. Obowiązek „prokreacyjnego dobroczynienia” | str. 281
2. Nowa eugenika liberalna | str. 287
2.1. Genetyczna loteria i egalitarystyczne koncepcje sprawiedliwości | str. 291
2.2. Redukcjonistyczny naturalizm i jego implikacje | str. 294
III. Argumentacja przeciwko ingerencjom genetycznym w ludzką prokreację | str. 298
1. Natura człowieka – problem samowiedzy gatunkowej | str. 299
1.1. Natura człowieka w znaczeniu empirycznym | str. 299
1.2. Natura człowieka w sensie normatywnym | str. 302
2. Godność człowieka – szczególny status normatywny osoby | str. 306
2.1. Dwie perspektywy: teoretyczna i praktyczna | str. 307
2.2. Tożsamość jakościowa i numeryczna | str. 310
2.3. Ślepy los a ingerencja genetyczna – problem wolności | str. 314
3. Dziedziczne ingerencje genetyczne a prawa człowieka | str. 319
3.1. Problem dominacji | str. 320
3.2. Problem ignorancji (argument „zabawy w Boga”) | str. 321
Zakończenie – prometejski sen medycyny | str. 325
Bibliografia | str. 329
- Fizyka i światopogląd. XX Ogólnopolska Konferencja Filozofii Fizyki. Program. ONLINE - 23 października 2024
- Wprowadzenie do fizyki dla filozofów – Tomasz Bigaj - 23 października 2024
- Nauka a społeczeństwo. Paradygmat personalistyczny – Agnieszka Lekka-Kowalik - 22 października 2024
Jeden komentarz do „Selekcja genetyczna w prokreacji medycznie wspomaganej. Etyczne i prawne kryteria – Marta Soniewicka”
Bardzo ważny temat biorąc pod uwagę dynamikę, z jaką rozwija się technologia medyczna.