Rzeczywistość kwantowa. Filozofuj! 2022 nr 1 (43)

Filozofię i naukę zawsze napędzało podejrzenie, że nasza wiedza o świecie jest niekompletna. Owa nieufność wobec przekonania o pełnym wyjaśnieniu natury bytu wypływa nie tylko z uświadomienia sobie faktu, że jako istoty ludzkie jesteśmy podatni na błędy poznawcze. Istotną rolę odgrywa tutaj również przeświadczenie, że świat, w którym żyjemy, jest czymś tak wysoce skomplikowanym, że być może nigdy nie będziemy w stanie „zamknąć” go w precyzyjnie zdefiniowanych terminach jakiejkolwiek, nawet najbardziej wyszukanej teorii. To wszystko nie zmienia jednak faktu, że wciąż próbujemy odkryć to, co wydaje się znajdować poza naszym zasięgiem. Gdy dochodzi do takiego odkrycia, najczęściej towarzyszy mu swego rodzaju euforia i naukowy optymizm. Jest on zrozumiały, jeśli udało nam się w końcu ujawnić głęboko ukryty aspekt naszego świata. Często dopiero później zaczynamy sobie zdawać sprawę z tego, że nie jesteśmy w stanie w pełni zrozumieć, co właściwie udało nam się odsłonić. Wydaje się, że z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy zmagamy się z mechaniką kwantową.

„Rzeczywistość kwantowa” to 43. numer „Filozofuj!”, czasopisma popularnonaukowego o filozofii.

Tajemnicza przyczynowość

W jednym z najbardziej intrygujących fragmentów Traktatu o naturze ludzkiej David Hume stwierdza, że podejmowanie problemów filozoficznych prowadzi często do pogrążenia się w najgłębszych ciemnościach. Choć ten mrok mogą rozproszyć rozrywki życia codziennego, pokroju gry w tryktraka i rozmów z przyjaciółmi, to przejmujące pytanie o przyczyny mojego własnego istnienia nie traci na znaczeniu i domaga się odpowiedzi. Być może podobne refleksje towarzyszyły Immanuelowi Kantowi, gdy wbijał do łuzy stołu bilardowego kolejną bilę i zastanawiał się, czy naprawdę jest tak, że to przyczynowość stanowi podstawowy mechanizm przebiegu tej gry. Dla obu myślicieli przyczynowość okazała się z pewnością wymagającym przeciwnikiem.

Metafizyka relacji – ks. Tomasz Duma

Od początku refleksji filozoficznej problem relacji pojawiał się przynajmniej implicite w rozmaitych próbach racjonalnego wyjaśniania rzeczywistości. Trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek interpretację świata, a w jego ramach poszczególnych rodzajów bytów, nie wyłączając człowieka, bez uwzględnienia elementarnych odniesień, jakie występują między bytami bądź w samych bytach. Realne istnienie w obrębie bytów wielości, złożonych jedności, różnych struktur, związków, zależności, oddziaływań, dynamizmu, […]

LIX Tydzień Filozoficzny – Źródła filozofii europejskiej

W dniach 3-7 kwietnia 2017 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II odbędzie się 59. Tydzień Filozoficzny. Początki Tygodnia sięgają 1958 roku, co czyni go jednym z najstarszych tego typu wydarzeń w Polsce. Koło Filozoficzne Studentów KUL, będące głównym organizatorem, gościło przez ten czas wielu wybitnych przedstawicieli filozofii polskiej, wśród których wymienić można Romana Ingardena, Tadeusza Czeżowskiego, Władysława Tatarkiewicza, Józefa Tischnera […]