Zagubione w matematyce. Fizyka w pułapce piękna – Sabine Hosenfelder

Czy fizyków zwiodło piękno ich własnych teorii?

Współcześni uczeni, czy to poszukując nowej fizyki w CERN-ie, czy to zgłębiając czarne dziury i początek wszechświata, są głęboko przekonani, że fundamentalne prawa przyrody muszą być proste, naturalne i eleganckie. Jednak zdaniem fizyczki Sabine Hossenfelder dogmatyczne stosowanie tych zasadniczo estetycznych, a przez to subiektywnych kryteriów obecnie hamuje rozwój fizyki. Supersymetria, wielka unifikacja, wieloświat, superstruny – hipotezy formułowane głównie na podstawie wrażenia matematycznej schludności – albo nie znalazły potwierdzenia w danych eksperymentalnych, albo, co gorsza, są z gruntu nietestowalne.

Jaka jest rola poczucia piękna w fizyce? Czy jakaś teoria może być „zbyt piękna, żeby nie była prawdziwa”? Czy naukowa obiektywność, ścisłość i ostrożność zostały bezpowrotnie „zagubione w matematyce”?

Zastanawiając się nad przyczynami obecnej stagnacji w fizyce teoretycznej i dyskutując z jej luminarzami, autorka tropi i obnaża to, co we współczesnej nauce nie arbitralne, lecz modne; nieścisłe, choć zmatematyzowane; spekulatywne, a mimo to powszechnie przyjmowane.

Zdaniem Sabine Hossenfelder – fizyczki i wziętej blogerki – Einstein i inni podobnie nastawieni fizycy „zagubili się w matematyce”, by zaczerpnąć z tytułu tej dowcipnej, prowokującej książki. – Wall Street Journal

• Zagubione w matematyce. Fizyka w pułapce piękna
• Sabine Hosenfelder
• Tytuł oryginalny: Lost in Math: How Beauty Leads Physics Astray
  ISBN: 978-83-7886-452-3
  Tłumaczenie: Tomasz Miller
  Liczba stron: 384
• E-book ISBN: 978-83-7886-459-2
• Wydawca Copernicus Center Press

Spis treści

• Przedmowa
• Rozdział 1. Ukryte reguły fizyki
  • W którym uświadamiam sobie, że już nie rozumiem fizyki. Rozmawiam z przyjaciółmi i kolegami po fachu, zauważam, że nie ja jedna jestem zdezorientowana, i postanawiam sprowadzić rozum z powrotem na Ziemię.
• Rozdział 2. Jaki wspaniały świat
  • W którym czytam dużo książek o nieżyjących ludziach i odkrywam, że każdy lubi piękne idee, ale te nie zawsze działają. Na pewnej konferencji zaczynam się martwić, że fizycy wkrótce odrzucą metodę naukową.
• Rozdział 3. Stan państwa
  • W którym podsumowuję na ponad trzydziestu stronach dziesięć lat edukacji i gawędzę o czasach świetności fizyki cząstek.
• Rozdział 4. Pęknięcia w fundamentach
  • W którym spotykam się z Nimą Arkanim-Hamedem i usiłuję zaakceptować, że natura nie jest naturalna, że wszystko, czego się uczymy, jest super oraz że wszyscy mają w nosie, co myślę.
• Rozdział 5. Teorie idealne
  • W którym poszukuję granic nauki, ale okazuje się, że wyobraźnia fizyków teoretyków jest nieograniczona. Lecę do Austin, pozwalam mówić Stevenowi Weinbergowi oraz odkrywam, ile rzeczy robimy, byle tylko się nie nudzić.
• Rozdział 6. Niepojęta pojmowalność mechaniki kwantowej
  • W którym rozmyślam nad różnicą między matematyką i magią.
• Rozdział 7. Jedna, by wszystkimi rządzić
  • W którym próbuję ustalić, czy kogokolwiek interesowałyby prawa przyrody, gdyby nie były piękne. Zatrzymuję się w Arizonie, gdzie Frank Wilczek zdradza mi swoją małą Teoryjkę Czegoś, a następnie lecę na Maui i słucham Garretta Lisiego. Dowiaduję się też paru brzydkich faktów i podliczam fizyków.
• Rozdział 8. Przestrzeń, ostateczna granica
  • W którym próbuję zrozumieć teoretyka strun i prawie mi się udaje.
• Rozdział 9. Wszechświat, wszystko, co istnieje, i cała reszta
  • W którym zachwycam się rozlicznymi sposobami wyjaśniania, dlaczego nikt nie widzi cząstek, które wymyślamy.
• Rozdział 10. Wiedza to potęga
  • W którym dochodzę do wniosku, że świat byłby lepszy, gdyby wszyscy mnie słuchali.
• Podziękowania
• Dodatek A. Cząstki modelu standardowego
• Dodatek B. Kłopoty z naturalnością
• Dodatek C. Jak możesz pomóc?
• Źródła i przypisy
• Indeks